San Diego's beroemdste hotel nog altijd verbonden met Marilyn Monroe

Een van de beste films aller tijden. Dat is Some Like It Hot, de komedie van de briljante regisseur Billy Wilder uit 1959. In deze aflevering van de podcast Fantastische Filmlocaties krijg je van alles te horen over Some Like It Hot en de hoofdrolspelers Tony Curtis, Jack Lemmon en natuurlijk Marilyn Monroe. Bovendien neemt presentator en samensteller Jeroen Huijsdens je mee op reis naar het zuiden van Californië, naar het beroemde Del Coronado-hotel waar de film deels werd opgenomen.

De aflevering is ook op andere platformen te vinden die de RSS-feed van SoundCloud oppakken.

Mirisch Company, United Artists, MGM

Sceen-it.com: de filmlocaties met handige GPS-locaties
Playlist Spotify Fantastische Filmlocaties
Waar is Some Like It Hot te zien?
The Lot Studios in Los Angeles
Hotel Del Coronado
The Making of Some Like it Hot
Conversations With Wilder by Cameron Crowe
Some Like It Hot Filming Locations - Then & Now 1958 San Diego and Los Angeles

Deze aflevering is vooral ook een eerbetoon. Een eerbetoon aan Max van Praag, mijn filmheld en voormalig directeur van United International Pictures (UIP) en Universal Pictures International in Nederland en in de jaren 70 programmeur van het Tuschinski-concern. Some Like It Hot was een van zijn favoriete films. Max, deze is voor jou!

Ontdek de verhalen achter de schermen, bekijk prachtige afbeeldingen van de locaties en laat je inspireren door de magie van de filmwereld.

Reacties op deze aflevering zijn meer dan welkom! Als er hieronder nog geen reactie staat, betekent dat natuurlijk niet dat jij niet de eerste niet kunt zijn... 

Twee jazzmuzikanten zijn in Chicago getuige van iets dat ze beter niet hadden kunnen zien.
Ze willen voorkomen dat ze te grazen worden genomen door de maffia.
Daarom verstoppen ze zich in een vrouwenband die naar Florida gaat.
Maar niet uit de toon vallen is wel heel lastig als de zangeres van de band te mooi voor woorden blijkt te zijn.

Je luistert naar Fantastische Filmlocaties, de podcast over films en de locaties waar ze werden opgenomen.
Je gaat denk ik weer dingen horen die je nog niet wist,
Over de film in deze aflevering en over de mensen die hem maakte.
En je krijgt te horen waar hij werd opgenomen.
Daarnaast probeer ik je met mijn verhalen duidelijk te maken waarom het zo leuk vind om filmlocaties te bezoeken.
Mijn naam is Jeroen Huijsdens en in deze aflevering neem ik je mee naar Zuid-Californië voor de filmlocaties van Some Like It Hot...
 
Voordat ik diep in Some Like It Hot duik,
moet ik je eerst het volgende even vertellen...
Ik wil deze aflevering graag opdragen aan Max van Praag.
Max was jarenlang directeur van de filmdistributeurs United International Pictures en Universal Pictures International in Nederland.
In de jaren daarvoor - in de jaren 70 - was hij ook nog programmeur van Tuschinski.
Max bracht echt onvoorstelbaar veel films uit in de Nederlandse bioscopen
en deed dat met een liefde voor film die zijn gelijke eigenlijk niet kent.
Schindler's List, Apocalypse Now, Out of Africa, Cry Freedom, Back to the Future en vele James Bondfilms.
De lijst is lang en indrukwekkend.
Max van Praag was mijn filmheld.
Hij steunde de projecten die ik ondernam en werd een dierbare vriend.
Max overleed 28 maart op 80 jarige leeftijd.
Binnen de joodse traditie is het belangrijk dat je de naam blijft noemen van mensen die heengaan.
Dan blijft die persoon voortbestaan.
Daarom wil ik deze speciale aflevering over Some Like It Hot,
een van Max' favoriete films,
graag opdragen aan hem.
Max, deze is voor jou!
 
Deze aflevering is ook bijzonder omdat Some Like it Hot de oudste film is die tot nu toe in deze podcast aan bod is geboden.
Some Like It Hot stamt uit 1959,
en ik hoop dat het voor alle Millennials en Gen Z'ers geen reden is om nu op stop te drukken.
Nee, ik hoop zelfs dat je door deze aflevering de film misschien wel voor de eerste keer gaan kijken.
Maar dat is natuurlijk helemaal aan jouzelf.
En tegen al die oudere filmfans die Some Like It Hot al kennen, zeggen ik:
ik denk dat je weer dingen gaat horen die je nog niet wist...

In Some Like It Hot spelen Tony Curtis en Jack Lemmon de jazzmuzikanten Joe en Jerry.
Ze spelen in een clandestiene club in Chicago,
en zijn er getuige van hoe de maffia een tegenstander liquideert.
Joe en Jerry worden gesnapt, maar ontsnappen.
Ze besluiten zich voor te doen als vrouwen en onder te duiken in een vrouwenband.
Bij de trein die hen naar Florida moet brengen zien ze voor de eerste keer de zangeres van de band: de onnavolgbaar Sugar Kane, gespeeld door ... Marilyn Monroe.
In Florida doet Joe zich daarna ook voor als miljonair Junior om het hart van Sugar te veroveren.
Ondertussen moet Jerry als Daphne z'n best doen om de rijke Osgood Fielding III van zich af te houden...
 
Some Like It Hot werd grotendeels opgenomen in wat tegenwoordig The Lot Studios in Hollywood zijn.
Dat begon ooit onder de naam The Pickford-Fairbanks Studio.
Maar het veranderde later in the United Artists Studio,
en toen the Samuel Goldwyn Studio.
In het bekende complex werd in de gloriedagen van Hollywood ook Wuthering Heights gefilmd, en ook delen van West Side Story.
Maar Some Like It Hot werd ook óp locatie gedraaid.
Niet in Florida, maar in Zuid-Californië bij een heel beroemd hotel.
Daarover zo meteen meer... 
Eerst... terug in de tijd.

Het verhaal van Some Like It Hot begint eigenlijk bij de broers Walter, Harold en Marvin Mirisch.
In september 1957 richtten zij de productiemaatschappij The Mirisch Company op.
Walter Mirisch had regisseur Billy Wilder datzelfde jaar leren kennen tijdens de opnamen van de film Love in the Afternoon met Audrey Hepburn en Gary Cooper.
In '57 spraken de broers met Billy Wilder over de mogelijkheden van een nieuwe film.
Het was Wilder die met het idee kwam een remake te maken van de Franse film Fanfare d'Amour uit 1935.
Maar om dat het script daarvan nergens te vinden was,
greep Wilder naar de Duitse remake uit 1951: Fanfaren der Liebe.
Daarin draait het om twee muzikanten die dringend op zoek zijn naar geld.
Ze besluiten zich voor te doen als vrouwen om deel uit te kunnen maken van een vrouwenband.
Maar dan wordt een van hen verliefd om de zangeres van de band.
En daar houdt elke overeenkomst met Some Like It Hot op.
Het hele misdaadelement - dat de reden is waarom de twee mannen under cover gaan - zat niet in de originele films.
Dat is erbij bedacht door Billy Wilder.
Die baseerde die verhaallijn op de St. Valentine's Massacre.
Dat was een hele heftige afrekening op 14 februari 1929 in Chicago.
Zeven mannen werden daarbij in koelen bloede doodgeschoten door de maffia.
De zaak is - als ik het goed heb - nooit echt opgelost.
Maar het zal je niet vreemd in de oren klinken dat ook deze zaak wordt gelinkt aan maffiabaas Al Capone.
Ja, daar hebben we 'm weer.
Zijn naam viel vorige keer ook al, en kwam natuurlijk voorbij in de aflevering over The Untouchables...

Zeg, ik heb net eigenlijk vrij nonchalant een paar keer de naam van regisseur Billy Wilder laten vallen.
Er is waarschijnlijk een groep luisteraars die dat gewoon als een gegeven heeft geaccepteerd.
Maar ik moet hier toch wel even melden dat Billy Wilder echt een van de grootste regisseurs uit de historie van Hollywood is.
Een werkelijk legendarische man.
Geboren in 1906 in wat nu het Poolse Sucha is,
Wilder ging naar Amerika om het antisemitisme en de Nazi's in de jaren 30 in Europa te ontvluchtten.
In Hollywood maakte Billy Wilder in de jaren 50 en 60 talloze, onvervalste filmklassiekers zoals Double Indemnity, Sunset Boulevard, The Apartment en The Seven Year Itch.
En dus de film in deze aflevering...

Zoals ik je al vertelde werd het leeuwendeel van Some Like It Hot in The Lot Studios in West-Hollywood opgenomen.
Daarnaast is er een fantastische locatie in Zuid-Californië waar de nodige buitenopnamen werden gemaakt.
Maar de film opent met een auto-achtervolging.
In Chicago in 1929.
Ook die eerste scene werd op locatie gedraaid, op de straat.
Natuurlijk niet in Chicago zelf, maar in de straten van Los Angeles.
Daar is nauwelijks wat van terug te zien.
Maar als je echt heel goed gaat speuren en vergelijken dan kom je nog wel wat te weten.
Dit stuk werd gefilmd in de straten rondom East 4th Street in LA.
Voor de exacte locaties verwijs ik naar de shownotes.

Nog weer even terug naar de oorsprong van Some Like It Hot.
Het was de tweede film waarvoor Billy Wilder samenwerkte met de oorspronkelijk uit Roemenië afkomstige schrijver Itek Domnici, beter bekend als Iz Diamond. 
Diamond en Wilder zouden na Some Like It Hot nog verschillende films maken,
waaronder The Apartment en Irma La Douce.

Het idee voor de titel Some Like it Hot,
was afkomstig van Iz Diamond.
Hij herinnerde Wilder er alleen wel aan dat er al een film was met dezelfde titel.
De film waar Diamond op doelde was Some Like It Hot uit 1939,
een komedie met de toen immens populaire Bob Hope.
Maar de mannen vonden het allebei gewoon een hele goede titel.
En zo werd het scenario aangepast om de titel in de dialoog te krijgen.
En zo kwam deze scene tot stand...

En dan eens even inzoomen op de acteurs...
Drie legendarische acteurs, mag ik wel zeggen...
Tony Curtis, Jack Lemmon en Marilyn Monroe.
Curtis werd als eerste benaderd voor een rol in de film.
Kort daarna liet Wilder zijn oog vallen op Jack Lemmon voor de andere rol.
Maar de geldschieters vonden Lemmon niet voldoende star appeal hebben. 
Zij wilden Frank Sinatra naast Tony Curtis.
Dus maakte Wilder een lunchafspraak met Sinatra om over de film te praten.
Maar bleek? Die kwam niet eens opdagen.
En toen was Wilder er wel even klaar mee.
Voor de rol van zangeres Sugar Kane werd Mitzi Gaynor voorgesteld.
Dat is een actrice die tegenwoordig helemaal vergeten lijkt te zijn,
maar toen was zij bekend dankzij films als There's No Business Like Show Business en South Pacific.
Gaynor verdween compleet uit beeld toen Billy Wilder te horen kreeg dat Marilyn Monroe de film overwoog.
En Monroe was op dat moment dé grote ster.
Schrijver Arthur Miller, toen met haar getrouwd, adviseerde zijn vrouw om de komedie met Wilder te maken.
Het zou voor afleiding zorgen omdat ze net een miskraam had gehad.
Wilder en Monroe kenden elkaar al.
Vier jaar eerder - in 55 - hadden ze hitfilm The Seven Year Itch met elkaar gemaakt.
Met superster Marilyn Monroe aan boord, kreeg Wilder ook de vrijheid om Jack Lemmon aan te nemen voor de rol van Jerry... en Daphne.
Toen Lemmon het script kreeg toegestuurd viel hij naar eigen zeggen echt van zijn bank af van het lachen.
Het viel hem alleen op dat het script uit slechts 60 pagina's bestond.
De rest schrijven we op de set, zei Wilder hem.
Het zou hem en schrijver Diamond scherp houden.

En dan eindelijk eens naar die fantastische filmlocatie vlakbij San Diego.
De film vertelt ons dat de band met die bijna onuitsprekelijke naam -  Sweet Sue and her Society Syncopators - naar een luxueus hotel in Florida gaan voor de verschillende optredens.
Maar in werkelijkheid vonden de opnamen plaats bij Hotel Del Coronado in Zuid-Californië.
Het is een waanzinnig hotel op het Schiereiland Coronado tegenover San Diego.
De San Diego Bay is het enige dat de twee van elkaar scheidt.
Het houten, in Victoriaanse stijl gebouwde hotel opende z'n deuren in februari 1888. 
Met z'n 399 kamers was toen het grootste resort ter wereld.
Het werd gebouwd in opdracht van een groep investeerders waaronder zakenman E.S. Babcock en Hampton Story.
Hotel Del Coronado, liefkozend The Del genoemd, heeft in de loop der tijden echt heel veel sterren over de vloer gehad waaronder Charlie Chaplin, Clark Gable, Errol Flynn, Joan Crawford, Katharine Hepburn en Ginger Rogers.
The Del was ook een geliefde verblijfplaats voor mening Amerikaanse President.
Er gaat ook het verhaal dat Frank Baum, de schrijver van The Wonderful Wizard of Oz, een groot deel van het boek in het hotel schreef.

Er zijn in de loop van de jaren meer films gedraaid bij het hotel,
maar er is er geen een zo beroemd als Some Like It Hot.
Een van de redenen waarom Billy Wilder zijn oog op het grote en goede hotel liet vallen was omdat hij zijn hoofdrolspeelster dan een locatie kon bieden waar ze ook kon verblijven.
Dan hoefde Marilyn Monroe niet elke keer naar de set vervoerd hoefde te worden.
Gevolg? De voltallige cast en crew van zo'n 200 man verbleef iets meer dan een week in Del Coronado.
Het verblijf in het hotel gaf Monroe een stuk geborgenheid die ze wel kon gebruiken.
Naast haar miskraam, was Monroe enorm onzeker over haar werk.
Daarom liet zij bijstaan door acting coach Paula Strasberg.
In het begin ging het nog wel okay, maar gaandeweg ging er steeds meer mis.
Bekend is het feit dat Monroe een scene op een hotelkamer - niet gefilmd in het hotel, maar in een studio - met slechts 1 zinnetje wel 47 keer moest overdoen...
Op locatie in Zuid-Californië ging het eerst nog wel goed.
Maar beelden van de opnamen op het strand laten ook zien dat Monroe met haar handen begon te wapperen als ze onzeker werd en het niet meer wist...

De opnamen van Some Like It Hot vonden plaats van de zomer tot en met het najaar van 1958.
Er waren 50 draaidagen gepland, maar dat werden er - mede door het gedrag van Monroe - 70.
Iets meer dan een week werd er gedraaid bij het Coronado hotel.
Zoals ik je al vertelde vonden er alleen opnamen buiten plaats.
Alle opnamen in en bij de hotelkamers? Allemaal studiowerk.

Er zijn in totaal vier plekken aan te wijzen bij het hotel waar Wilder en zijn team filmden.
De eerste plek is tegenover het hotel in de haven van Glorietta Bay.
Daar waar Curtis Monroe uit de boot helpt als ze naar zijn jacht zijn geweest, 
En waar ze met Lemmon en Joe E. Brown ook instappen en afkoersen op het oh zo beroemde einde van de film...

Als je de film ziet weet je natuurlijk onmiddellijk dat dit stuk in een studio is gefilmd met achtergrondprojectie.
Dat einde van de film is wel een verhaal op zich.
Want dat beroemde slot 'Nobody's perfect' was bedacht door Iz Diamond om in ieder geval íets te hebben.
Wilder was ervan overtuigd dat hen op het laatste moment nog wel iets leukers te binnen zou schieten.
Ze wisten in ieder geval zeker dat het niet moest eindigen met Lemmon die zeg... "I am a man..."
Maar toen het puntje bij het paaltje kwam, kwam de zin erin en was een legendarisch filmeinde geboren.

Op naar de tweede plek bij het hotel waar werd gefilmd.
Dat is bij de Dragon Tree.
Het is een boom die je niet kunt missen als je een bezoek brengt aan het hotel.
Aan de linkerkant van de hoofdingang zie je een klein parkje met een reusachtige boom.
Bij de meer dan 135 jaar oude boom staat ook een bordje dat die werd gebruikt in de film in de scene waarin Osgood III Daphne probeert te verleiden en Joe op de fiets voorbijkomt...

De derde plek waar Wilder de camera liet draaien was bij de hoofdingang.
Als de dames aankomen met de bus en rijke mannen op de veranda verlekkerd zitten te kijken naar al het schoons...
En waar de eerste ontmoeting plaatsvindt tussen Osgood III en de als Daphne uitgedoste Jerry...

De ingang van Del Coronado ziet er niet helemaal hetzelfde meer uit als in de film.
Het hotel is meerdere malen gerenoveerd en vorig jaar werd de laatste renovatie alweer afgerond.
Maar loop vooral het hotel even binnen als je er bent, want de lobby is ook echt prachtig om te zien met al dat Victoriaanse houtwerk.
 
Voor de officiële première van de film op 19 maart 1959 werd er nog een testscreening georganiseerd.
Die verliep echt desastreus...
Er werd een voorstelling georganiseerd in The Bay Theatre in Pacific Palisades, net boven het bekende Santa Monica.
Er werd helemaal niet gelachen en ouders liepen met hun kinderen zelfs de zaal uit.
De producenten raakten in paniek.
De film was ook al over budget heengegaan.
Ze had ze nu te maken 2,6 miljoen aan kosten in plaats van de begrote 2,3 miljoen.
En dat geld moest wel terugverdiend worden.
Er werd bij Wilder op aangedrongen dat hij 15 minuten uit de film zou knippen.
Want men dacht dat de lengte van 2 uur een van de problemen was.
Kort daarna werd de film voor een tweede keer aan een testpubliek getoond.
Dat gebeurde in het bekende Westwood Theatre in Los Angeles.
Een bioscoop die kortgeleden trouwens is gekocht door een groep filmmakers om hem van de ondergang te redden.
Onder meer JJ Abrams, Damien Chazelle, Alexander Payne, Christopher Nolan en zijn vrouw Emma Thomas en Alfonso Cuarón trokken de portomonnee.
Maar dat is weer een ander verhaal.
Terug naar die tweede testsceening van Some Like It Hot.
Billy Wilder vertelde Jack Lemmon over de screening,
en die was benieuwd hoeveel er nou eigenlijk uit de film was geknipt.
60 seconden, wilde Wilder hem wel vertellen.
Lemmon kon het niet geloven...
Wilder zei: 'If they don't like it, it's too bad for them!'
En deze keer reageerde het publiek dolenthousiast...
Some Like It Hot begon in maart 1959 aan een glansrijke carrière.
De film leverde die eerste periode zo'n 13 miljoen dollar op in de bioscoop.
Er waren in 1960 zes Oscarnominaties voor Some Like It Hot,
maar de film won alleen die voor beste kostuumontwerp.
Die ging naar de Australisch-Amerikaanse kostuumontwerper Orry George Kelly.
De andere nominaties werden niet verzilverd.
Ben Hur veegde in 1960 de vloer aan met de competitie.
Die film won dat jaar maar liefst 11 Oscars.
Maar Some Like It Hot verwierf wel zijn plek in de filmgeschiedenis.
De pers en het publiek werden verliefd op de film.
De film werd in 2000 door The American Film Institute nog uitgeroepen tot de Beste Komedie Aller Tijden.
En dat werd nog eens dunnetjes overgegaan door de BCC in 2017 toen die het oordeel overliet aan meer dan 250 filmcritici uit de hele wereld.
Ook zij oordeelden: Some Like It Hot is de Beste Komedie Aller Tijden....
 
En dan is er nog één locatie bij Del Coronado waar je naar toe moet.
Maar dat slaat geen enkel weldenkend mens over als je daar eenmaal bent:
En dat is het strand.
Het strand waar Sugar Kane Joe ontmoet die zich voordoet als de steenrijke Junior,
en waar Daphne in de gaten krijgt wat voor spelletje de saxofonist aan het spelen is...

De opnamen op het strand bij Del Coronado in de zomer van 1958 verliepen eigenlijk vrij voorspoedig.
Monroe voelde zich aanvankelijk in goede doen.
Het enige wat de opnamen eigenlijk verstoorde waren de straaljagers die zo af en toe overkwamen.
Want op Coronado ligt namelijk ook het Naval Air Station North Island.
En dat kennen de goede luisteraars van deze podcast uit de aflevering die ik maakte over Top Gun.
Toen ik Coronado eind 2021 bezocht was dat voor het hotel uit Some Like it Hot, maar ook vanwege de marinebasis.
Als je Coronado Beach helemaal afloopt - en dat is een heerlijke wandeling kan ik je vertellen - dan kun je op enig moment niet verder.
Dan staat er een hek van de marinebasis.
Echt op het strand
Aan de andere kant van dat hek - de plek waar de mensen van de marine dus wel mogen komen - ligt Breakers Beach.
En op dat strand werd de football scène uit Top Gun Maverick gefilmd.
Én werd de bar van Penny gebouwd - en daarna weer afgebroken...
Op het strand bij Del Coronado kon ik de verleiding niet weerstaan.
Ik maakte een foto van mijzelf als Tony Curtis, zette het origineel eronder en plaatste het op Facebook met de quote “Well, nobody’s perfect!”.
Ik zet die foto voor je bij de shownotes...
Max van Praag was een van degene die erop reageerde.
"Perfecte gelijkenis, Jeroen en mooi op dezelfde plek. ik was er in 1970", schreef hij. "Maar het was niet Tony Curtis die dat zei hoor", dacht hij corrigerend te moeten zeggen.
"Weet ik Max, maar de quote is te leuk om hier niet te gebruiken….', zei ik hem.
"Ik denk het nu te begrijpen", zei hij lachend, "het slaat op jou zelf".
Precies Max!
"Nobody's perfect", maar vergeten ga ik je nooit!

Dat was hem weer.
Je luisterde naar speciale aflevering van Fantastische Filmlocaties.
Mijn naam is Jeroen Huijsdens.
Een overzicht van de filmlocaties uit deze aflevering vind je op de website Sceen-it.com, met hele handige GPS locaties.
Op de website FantastischeFilmlocaties.nl vind je alle shownotes terug.
Laat ik hier toch nog wel even vermelden dat het nummer I Just Want To be Loved By You, gezongen door Marylin Monroe, al werd geschreven in 1928 door by Herbert Stothart and Harry Ruby met een tekst van Bert Kalmar voor de musical Good Boy.
Is dat ook even goed gezegd.
Wil je voortaan niks van deze podcast missen, abonneer je dan.
Dat kan bij alle bekende podcastplatformen.
Als je deze podcast nou leuk vindt en mij wil helpen aBeran nog meer luisteraars,
laat dan een recensie achter bij Apple Podcasts of bij Spotify.
Zodat ook anderen deze serie beter vinden.
Bedankt voor het luisteren.
Voor nu: tot een volgende keer.