Ontdek hoe de Italiaanse stad filmmakers verleidde om er te filmen

Fantastische Filmlocaties is een podcast over beroemde films en de locaties waar ze werden opgenomen. Je hoort dingen die je nog niet wist over de films die aan bod komen en de mensen die ze maakten. Presentator en samensteller Jeroen Huijsdens legt ook uit waarom hij het zo ontzettend leuk vindt om filmlocaties te bezoeken. Dat doet hij door verhalen en ervaringen te delen met de luisteraars. Deze keer aandacht voor vijf fantastische filmlocaties in Florence.

De aflevering is ook op andere platformen te vinden die de RSS-feed van SoundCloud oppakken.

Obsession - Yellowbird Productions / Columbia Pictures, Hannibal - Dino de Laurentiis Productions / Scott Free Productions / Universal Pictures, Inferno - Imagine Entertainment / LSG Productions / Columbia Pictures, A Room With a View - Goldcrest Films Int / NFFC.

Sceen-it.com: de filmlocaties met handige GPS-locaties
Playlist Spotify Fantastische Filmlocaties
Rondleiding Florence
Società Canottieri Firenze
Hotel Degli Orafi
Palazzo Vecchio Museum
Palazzo Vecchio Museum - Secret Routes
San Miniato al Monte
Basilica di Santa Croce

Speciale dank aan
Michele Nannelli van Società Canottieri Firenze
Karin Werker Rondleiding Florence

Ontdek de verhalen achter de schermen, bekijk prachtige afbeeldingen van de locaties en laat je inspireren door de magie van de filmwereld.

Reacties op deze aflevering zijn meer dan welkom! Als er hieronder nog geen reactie staat, betekent dat natuurlijk niet dat jij niet de eerste niet kunt zijn... 

Het afgelopen jaar nam ik je mee naar New York,
naar Londen,
naar Praag
en nog veel meer geweldige steden en prachtige plekken.
Bijna elke keer om je iets te vertellen over de filmlocaties van 1 specifieke film.
Maar die keuze kon ik deze keer gewoon niet maken...

Je luistert naar Fantastische Filmlocaties, een podcast over films en de locaties waar ze werden opgenomen.
Ik denk dat je dingen gaat horen die je nog niet wist,
Over de films en de mensen die ze maakten.
Én ondertussen probeer ik duidelijk te maken waarom ik het zo leuk vind om filmlocaties te bezoeken.
Mijn naam is Jeroen Huijsdens en in deze aflevering neem ik mee naar Italië,
en leid ik je naar vijf favoriete filmlocaties in Florence.

Voordat we zo naar Florence gaan, eerst even wat anders.
Het was 16 april precies 1 jaar geleden dat ik de eerste aflevering van deze podcast live zette.
En echt, het was een geweldig jaar.
Een jaar waarin ik mijn liefde voor film en locaties ongeneeerd alle ruimte heb kunnen geven,
een jaar waarin ik mooie mensen heb ontmoet,
prachtige nieuwe filmlocaties heb bezocht,
én een jaar waarin ik ongelooflijk veel positieve reacties gehad van mensen.
Ik kan je niet uitleggen hoe goed dat mij doet.
Dus dank daarvoor!
Om de podcast in dit tweede jaar naar een extra niveau te brengen,
heb ik twee weken geleden - in Parijs - de Fantastische Filmlocaties Award gelanceerd.
Een nieuwe prijs om de locaties en de films én de mensen die erbij betrokken zijn nóg meer te laten schitteren.
Daar in Parijs heb ik ook de eerste speelfilm bekendgemaakt die wat mij betreft dit jaar voor die gloednieuwe prijs in aanmerking komt.
En dat is de film John Wick Chapter 4.
Jij hebt het misschien niet meegekregen omdat je mij niet volgt op Instagram of Facebook.
Of het bericht in de media niet hebt gezien.
Maar voor de mensen die niet zo van de social media zijn, heb ik sinds kort ook een nieuwsbrief.
Aanmelden daarvoor kan eenvoudig via FantastischeFilmlocaties.nl.
Maar genoeg daarover.
Het is tijd, voor Florence.

Die uit de hand gelopen hobby van me om filmlocaties te bezoeken,
bracht me de afgelopen jaren naar geweldige steden.
New York, Los Angeles, Parijs, Praag.
Maar nog nooit naar Florence.
Vorige maand was een mooie gelegenheid om daar eens even verandering in aan te brengen.
Want de liefde van mijn leven en ik vierden dat we 25 jaar geleden in een bepaald bootje waren gestapt. 
En zij wilde dolgraag een keer naar Toscane.
Een plek waar menig Nederlander al weet ik niet hoe vaak is geweest.
Maar wij dus nog nooit.
Terwijl er wél een flink rijtje filmlocaties op mijn lijstje stonden.
Het was echt een toptijd in Toscane.
Maar toen ik terugkwam bleek het maken van een keuze voor deze aflevering niet zo eenvoudig.
Vandaar dat ik heb besloten je deelgenoot te maken van de vijf locaties in Florence die ik na de reis in mijn hart heb gesloten.
Omdat ik het zo fijn vond om er te komen
Omdat het er zo geweldig uitzag
Omdat ik er zulke aardige mensen ben tegengekomen. 
Kortom, gewoon omdat er ik hartstikke verliefd op ben geworden.
 
We beginnen op nummer 5.
Daarvoor moet je gelijk even je wandelschoenen aantrekken.
Want het is een half uur van het centrum naar San Miniato al Monte.
Een prachtige basiliek op een van de hoogste punten van de stad, net achter Piazzale Michelangelo.
Dat is een plein waar toeristen vooral naar toe gaan omdat je er zo'n weergaloos uitzicht op de stad hebt. 
Niet veel van hen nemen de moeite om vijf minuten door te lopen naar de basiliek.
Terwijl ik er toch vooral vanwege die kerk naar toe wilde. 
Die speelt namelijk een belangrijke rol in de film Obsession uit 1976 van regisseur Brian de Palma en scenarioschrijver Paul Schrader. 
In die film krijgt de zakenman Michael Courtland te maken met een ontvoering van zijn vrouw en dochter.
Dat loopt niet goed af en jaren later ziet Courtland in een kerk in Florence een vrouw die sprekend lijkt op zijn overleden echtgenote.
Die kerk, juist, dat is de San Miniato al Monte,
althans voor een deel.
Maar daarover zo meer.
De film roept in alle opzichten associaties op met een van de beste films ooit gemaakt:
Vertigo van Alfred Hitchcock.
En De Palma en Schrader hebben er ook nooit een geheim van gemaakt ze die film echt te gek vinden.
Kort na het zien van Vertigo gingen ze in het bekende restaurant in Los Angeles zitten, Musso & Frank om een verhaal te schrijven geïnspireerd door Vertigo.
Dat legde de basis voor Deja Vu,
een titel die ze later overboord gooide en veranderde in Obsession.
Samen met producent George Litto brachten ze een mooie groep mensen bij elkaar.
Zoals acteur Cliff Robertson
Actrice Geneviève Bujold
Acteur John Lithgow, die toen nog aan het begin van zijn carrière stond
én... componist Bernard Herrmann,
waarmee de link met Hitchcock definitief werd gelegd.

Als je goed luistert hoor je inderdaad duidelijk Bernard Herrmann…

Maar nu die kerk met z'n prachtige witte facade,
die er al sinds de 11e eeuw staat.
Het verhaal gaat dat Michaelangelo delen van de kerk met matrassen liet beschermen toen Florence in 1530 werd belegerd.

Het is echt een prachtige kerk, zowel van binnen als van buiten.
En wat ik dan weer zo geweldig vind is dat regisseur De Palma ook toen al zijn oog liet vallen op een filmlocatie met trappen, heel veel trappen.

Er was eerst geen vuiltje aan de lucht toen het filmteam de kerk wilde gebruiken.
Maar toen maakte een andere ploeg er zonder medeweten van het kerkbestuur een Adult Movie.
En toen gingen volgens De Palma alle deuren dicht.
En zo kwam het dat de buitenopnamen van Obsession er wel plaatsvonden,
maar dat er voor de binnenopnamen moest worden uitgeweken.
Zo kwam de filmploeg terecht in de Collegiata di Santa Maria Assunta
oftwel de Dom van San Gimignano [SAN GIMI-NJANO].
Een kerk die je vooral ook op je lijstje moet zetten als je een trip naar Toscane plant
Want de fresco's en het plafond in die kerk.... zijn echt prachtig!

Goed, we gaan door naar nummer 4.
Dat is geen kerk of museum, 
maar een plek waar je als toerist normaal gesproken niet kunt komen.
Maar dan ken je deze jongen nog niet.
Niet dat ik dingen doe die niet mogen.
Nee, met vragen kom je een heel eind.
De film in kwestie is Hannibal,
het vervolg op het briljante The Silence of the Lambs.
De schrijver van dat boek, Thomas Harris, hield iedereen lang in spanning met het uitkomen van zijn nieuwe boek.
En toen dat verscheen en nogal expliciet was,
haakten zowel regisseur Jonathan Demme als actrice Jodie Foster af.
Bovendien had Anthony Hopkins kort daarvoor in een interview te kennen gegeven,
dat hij de filmwereld zat was en met pensioen wenste te gaan.
Daar was het producenteduo Dino en Martha de Laurentiis niet heel blij mee.
Maar na een paar goede gesprekken bleek Hopkins toch bereid opnieuw in de huid van Hannibal te kruipen.
En de degens te kruisen met Clarice Starling, nu gespeeld door Julianne Moore.

Dat regisseur Jonathan Demme niet meer mee wilde doen, was ook een tegenvaller.
Maar zoals Dino de Laurentiis het zei: als een oude Paus verdwijnt, kiezen we in Rome gewoon een nieuwe.
En dus klopte hij aan bij Ridley Scott.
Die was op dat moment bezig in Rome met de opnamen van Gladiator.
De oude Italiaan De Laurentiis vroeg aan Scott of die zijn film Hannibal wilde maken,
en duwde hem direct het vuistdikke scenario in zijn handen.
En Scott dacht: Hannibal?
Maar ik heb helemaal geen zin om na Gladiator nog een film over een Romein te maken, ook al trok die met olifanten over de Alpen.
Pas kort daarna had hij in de gaten dat hem het vervolg op The Silence of the Lambs werd aangeboden.
Hij las het script binnen een week en had er naar eigen zeggen direct - uhh - trek in.

Hannibal werd in mei van 2000 in Florence werd gefilmd.
En dat werd gedaan op enkele prachtige plekken in de stad, waaronder Mercato Nuovo, Piazza della Signoria en het er naast gelegen Piazzale degli Uffizi.
En bij twee locaties waar ik zó nog op in ga.
Maar een tip: neem de plekken waar ze Hannibal filmden op in een wandeling doro Florence laat op de avond, als het donker is.
Dan wordt het echt een hele andere ervaring kan ik je vertellen....

Maar goed.
Er is een bekende publiciteitsfoto van Anthony Hopkins als Dokter Hannibal Lecter die door Florence wandelt met beroemde Ponte Vecchio op de achtergrond.
Op diezelfde plek heeft Rechercheur Pazzi - een fijne rol van Giancarlo Giannini - een ontmoeting met de mannen die Lecter moeten zien te ontvoeren.
Het is een werkelijk prachtig stukje Florence.
Langs de rivier de Arno,
met ongeremd uitzicht op die fantastische brug,
de Ponte Vecchio.

Zoals gezegd kun je daar normaal niet komen.
Het is namelijk privéterrein.
Het hoort bij de roeiclub van Florence, de Società Canottieri Firenze.
Die club zit al op dat stekkie sinds 1888.
En ik had al wat jaloers staan kijken naar mensen die door het hek wel naar binnen mochten.
Maar het bord was onverbiddelijk:
alleen voor leden van de roeiclub.
Toen heb ik de hulp ingeroepen van de receptie van ons hotel.
En daar waren ze echt enorm behulpzaam.
Ze zouden gaan bellen voor me.
Toen ik later terug, vertelde ze me dat ze voor de volgende dag een afspraak had geregeld met de voorzitter van de roeiclub.

De hartelijkheid waarmee we toen in de gewelven van Uffizi werden ontvangen door Il Presidente, Michele Nannelli, ga ik niet snel vergeten.
Na een heerlijke kop Italiaanse koffie liet hij ons van alles zien.
Ondertussen vertelde hij over de rijke historie van de club,
toonde hij de trainingsruimte van de roeiers
en rolde enkele oude roeiboten gemaakt van dat prachtige Italiaanse hout uit de opslag.
En hij drukte ons op het hart toch vooral een keer terug te komen.
Bij voorkeur in het najaar als de ondergaande zon de Arno en de Ponte Vecchio zo mooi verlicht dat je je daar echt op een filmset waant.
Tot slot kreeg ik alle ruimte en gelegenheid om de foto's te maken zoals ik die alleen dáár kon maken... 
Eigenlijk ontbrak alleen Anthony Hopkins nog....

Door naar nummer 3 van mijn lijstje Favoriete Filmlocaties in Florence.
Dan komen we uit bij Palazzo Vecchio,
en de Zaal van de Vijfhonderd in het bijzonder.
De meeste bekende film die daar toch nauw mee is verbonden is Inferno,
de derde film gebaseerd op de boekenreeks van bestsellerschrijver Dan Brown.
Met opnieuw Tom Hanks als Harvard professor Robert Langdon.
Palazzo Vecchio vormt echt al honderden jaren een kloppend hart in de Italiaanse en Florentijnse politiek.
In de loop van de eeuwen werden er verschillende stukken aan- en opgebouwd.
Maar de basis van het paleis werd gelegd in de 13e eeuw.
Over het gebouw en alles wat er te zien is kun je met gemak een hele eigen podcastserie maken.
Maar voor mij stond een bezoek aan het Oude Paleis vast omdat Tom Hanks en Felicity Jones er naar toe gaan om in Inferno de nodige raadsels op te lossen.
De zaal van de vijfhonderd - of Salone Dei Cinquecento [SALONE DEI SINKE-TJENTO], zoals de Italianen zo mooi zeggen, is echt enorm indrukwekkend.
De schilderwerken op de muren en het plafond doen je bek echt openvallen.
De fresco's op de 52 meter lange en 18 meter hoge muren zouden eigenlijk geschilderd worden door Michaelangelo en Leonardo Da Vinci, maar dat ging niet door.
Da Vinci liep vast omdat hij een te moderne techniek wilde gebruiken,
en Michaelangelo werd door de Paus naar Rome geroepen voor de Sixtijnse Kapel.
De man die nu in 1 adem met de pracht en praal genoemd moet worden is Giorgio Vasari.
Je kunt de kamer en de andere ruimtes bezoeken tijdens een normaal bezoek - en daarbij dan inderdaad ook het dodenmasker van Dante zien.
Maar je kunt ook de speciale tour boeken,
langs de geheime gangen en ruimtes van Palazzo Vecchio.
Die tour werd mij aangeraden door Karin Werker.
Zij is een Nederlandse gids die al jaren in Florence woont en mensen rondleidt door de stad met een bak aan historische en culturele kennis waar je U tegen zegt.
Karin, nogmaals bedankt voor de rondleiding en de tip!
Overigens was Karin niet de enige die de tour aanraadde.
Want als je heel goed naar Inferno hebt gekeken én geluisterd...

Nou, die tip hebben we ter harte genomen hoor meneer Langdon!
Als je die tour neemt kom je echt op te gekke plekken,
zoals de Studiolo van Francesco de' Medici,
én het deurtje waarmee Tom Hanks en Felicity Jones naar buiten glippen,
én op de zolder, waar ze proberen te ontsnappen aan de dame die hen op de hielen zit.
Alleen is de film niet op de zolder gefilmd.
Bovendien wilde ze in het Palazzo natuurlijk niet dat er iemand door de plafond zou vallen...
Dus weken regisseur Ron Howard en zijn mensen voor dat deel uit naar het Ethnografische Museum in Budapest.
Na de tour door de geheime gangen, ben ik nog teruggegaan naar de Hal van de 500.
Om de ruimte en de historie even goed om me te laten inwerken.
En om de ruimte nog eens te bekijken, maar dan zoals we hem ook zien in Hannibal.
Het is namelijk ook de zaal waarin voor het eerst zien dat de gevreesde dokter zich in Florence begeeft.

En met dit bruggetje kom ik bij de nummer 2 in mijn lijst met Favoriete Filmlocaties in Florence.
Want ook daar staat een locatie uit de film Hannibal.
En daarvoor hoeven we slechts zes minuten te lopen vanaf Palazzo Vecchio.

Even tussendoor, dat is natuurlijk een van de grote charmes van Florence:
Dat je zo onvoorstelbaar veel mooie gebouwen, pleinen en andere bezienswaardigheden met zoveel historische en culturele betekenis, zo dicht bij elkaar hebt

Goed, op nummer 2 staat Basilica di Santa Croce.
Opnieuw een kerk.
En weer niet zomaar één.
Een bouwwerk uit de 13e eeuw met opnieuw zo'n ongelooflijk mooie gevel,
en met graftombes van beroemdheden als Michelangelo, Gaililei, Machiavelli en Dante.
Al ligt die laatste er niet echt in de tombe.
Hij ligt begraven op de plek waar hij in 1321 ballingschap stierf.
Ik kan natuurlijk nog veel meer over de Basiliek vertellen.
Maar ik kwam er ook nog voor iets anders.
Nou moet je eerst weten dat ik na het zien van Hannibal in 2001 wel wat teleurgesteld was.
Ik vind The Silence of the Lambs te gek.
Maar Hannibal is too much.
Vooral het tweede deel van de film.
Daar staat tegenover dat het stuk dat zich in Florence afspeelt wel heel goed in elkaar zit.
Wat ik áltijd een hoogtepunt heb gevonden, is de operascene die erin zit.
De Aria Vide Cor Meum werd voor de film geschreven door de Ierse componist Patrick Cassidy, die ervoor samenwerkte met Hans Zimmer.
De tekst is uit de bundel La Vita Nuova van Dante.

Toen wij de kerk bezochten was dat op een zondag.
Daardoor gingen de deuren voor de 'toeristen' pas om half een open.
Ik wist - nou, laat ik zeggen - ik vermoedde dat iedereen met wie wij in de vrij lange rij stonden, zich zou verspreiden over de kerk.
Om vooral eerst alle kunstwerken en tombes te bekijken.
Mijn doel: de tuin bij de kerk.
Daar waar je zo de Pazzi Kapel kunt inlopen.
Want die tuin en die kapel vormen het decor van de operascene in Hannibal...
En door daar direct naar toe te lopen terwijl de rest van de bezoekers nog druk waren in de kerk,
hadden wij dát deel - op een meneer van de bewaking na - hélemaal voor onszelf.
En dat was echt zo fantastisch!
Je begrijpt hopelijk dat het wel wat met mij deed toen ik daar - uitkijkend - vanuit de tuin op de kapel mijn telefoon pakte, op PLAY drukte en dit hoorde...

Ik vind dat gewoon echt heel mooi....

Goed, dan heb je nog een locatie van mij tegoed.
De nummer één op dit lijstje met Favoriete Filmlocaties in Florence.
En dat is een verhaal apart.
Dat begint in 1985,
als regisseur James Ivory en producent Ismail Merchant besluiten om A Room With A View te maken,
de verfilming van het boek van E.M. Forster.
De film wordt een succes.
Hij wint drie Oscars en maakt de weg vrij voor films als Howard's End en het prachtige The Remains of the Day.
Je kunt Florence als filmliefhebber eigenlijk niet bezoeken als je A Room With a View niet hebt gezien.
Het is een mooie romantische film met een nog piepjonge Helena Bonham Carter, Maggie Smith en Julian Sands, de acteur die trouwens al sinds januari van dit jaar in Los Angeles wordt vermist.
De film gaat over de jonge, Engelse Lucy die met haar chaperonne en nicht Charlotte naar Florence gaat voor een vakantie.
We praten over het begin van de 20e eeuw.
Als citytrippers nog niet bestaan en reizen voorbehouden is aan de elite.
A Room With a View is een van de meest genoemde films als je het hebt over films die zijn opgenomen in Florence.
En een van de locaties die dan vaak wordt genoemd is Pensione Bertollini.
De plek waar Lucy en Charlotte verblijven en waar ze Mister Emerson en zijn zoon George voor het eerst ontmoeten.
Op de plek van dat pension zat ten tijde van de opnamen een pension met de naam Quisisana.
En James Ivory en zijn team filmden er ook.
En zeker de scene waarmee de film begint als Helena Bonham Carter de ramen open doet en Maggie Smith teleurgesteld zegt...

Inderdaad: geen mooi uitzicht.
Niet op de rivier de Arno en niet op Italië's beroemdste brug de Ponte Vecchio.
Dat wordt later allemaal goed gemaakt.
Maar, de kamer mét dat prachtige uitzicht zit alleen niet in dat gebouw...
Want die kamer bestaat helemaal niet.
Regisseur James Ivory en zijn mensen moesten op een dakterras aan de andere kant van de rivier - bovenop een gebouw - een decor bouwen met een wand met een raam erin.
Allemaal omdat het oorspronkelijke uitzicht,
het uitzicht dat E.M. Forster beschrijft in zijn boek,
volgens Ivory verstoord werd door een autoweg die inmiddels was aangelegd.
En het is dát "filmvenster" waarin we Helena Bonham Carter en Julian Sands aan het einde van de film verliefd zien terugkeren in Florence.
En die kamer heeft inderdaad een geweldig uitzicht.

Toch is het verhaal hier niet afgelopen.
Want op de plek waar James Ivory in 1985 voor de opnamen nog het Pensione Quisisana vond, daar staat tegenwoordig Hotel Degli Orafi.
Dat komt omdat de eigenaren van het oorspronkelijke pension het noodgedwongen moesten sluiten....
Op de vroege ochtend van 27 mei 1993 ging in het straatje achter het pension,
tevens de achterkant het Museum Uffizi, een autobom af.
Het was de vergelding van de maffia voor de arrestatie van hun kopstuk Salvatore Riina kort daarvoor.
De schade aan het Uffizi en de andere panden, waaronder het Pension, was gigantisch.
Erger was dat de aanslag het leven kostte aan vijf mensen, waaronder de negen jarige Nadia Nencioni en de twee maanden oude Caterina.
Op de plek van de aanslag is jaren later een prachtig kunstwerk neergezet dat de slachtoffers herdenkt.
Maar Pension Quisisana redde het niet.
Het sloot de deuren.
Inmiddels zit Hotel Degli Orafi erin dat z'n bezoekers slim weet te verleiden tot het booken van kamer 414 met de mededeling dat A Room With a View er is gefilmd.
Hoe ik dat weet?
Omdat we er zelf hebben overnacht.
Ja, je viert je 25-jarige huwelijk tenslotte ook maar een keer,
althans dat neem ik aan...
Voor Kamer 414 wordt wel echt de hoofdprijs gevraagd, kan ik je zeggen.
Maar het is dan ook de enige kamer in het hotel met uitzicht op de Arno en op de Ponte Vecchio, dankzij een geweldig dakterras.
En dan heb je het echt over A Room With a View.

Dat was hem weer.
Je luisterde naar Fantastisch Filmlocaties.
Mijn naam is Jeroen Huijsdens.
Een overzicht van de filmlocaties met handige GPS-coördinatoren uit deze aflevering vind je op de website Sceen-it.com
Wil je voortaan geen aflevering missen abonneer je dan op deze podcast.
Dat kan bij Apple Podcasts, Spotify of SoundCloud.
Of ander podcastplatformen.
En laat vooral een recensie achter bij Apple of SoundCloud, of je sterren bij Spotify.
Dan kunnen ook anderen deze serie beter vinden.
En ik hoor natuurlijk graag wat je van de podcast vindt.
Nog een tip: vergeet je niet te abonneren op de nieuwsbrief
Dan kan via FantastischeFilmlocaties.nl.
Zo ben je als eerste op de hoogte van nieuwe afleveringen en ander nieuws.
Op die site vind je per aflevering ook alle show notes terug.
Voor nu:
tot de volgende keer!