De stad met de vele gezichten

Boedapest is meer dan alleen een prachtige hoofdstad. Het is een filmdecor bij uitstek. De Hongaarse stad wordt vaker gebruikt voor films dan sommige mensen zich realiseren. Dat komt omdat Boedapest soms zichzelf speelt, maar ook goed kan doorgaan voor Paris, Berlijn of zelfs Buenos Aires. In deze aflevering van de podcast neemt presentator en samensteller Jeroen Huijsdens je mee langs een paar iconische filmlocaties in Boedapest. Ontdek hoe de stad schitterde in films als Tinker Tailor Soldier Spy, Red Sparrow met Jennifer Lawrence, Spy met Melissa McCarthy en Maria met Angelina Jolie. Opnieuw een must-listen voor filmliefhebbers en reisfanaten!

De aflevering is ook op andere platformen te vinden die de RSS-feed van Springcast oppakken.

Tinker Tailor Soldier Spy / copyright StudioCanal, Karla Films, Paradis Films, Kinowelt Filmproduktion, Working Title Films - Red Sparrow / copyright TSG Entertainment, Chernin Entertainment, 20th Century Fox - Spy / copyright TSG Entertainment, Chernin Entertainment, Feigco Entertainment, 20th Century Fox - Maria / copyright Fremantle, The Apartment Pictures, Komplizen Film, Fabula, FilmNation Entertainment, The Searchers

Sceen-it.com: de filmlocaties met handige GPS-locaties
Playlist Spotify met muziek uit Fantastische Filmlocaties
Wenckheim Palace - Ervin Szabó Library
Párisi Passage
Franz Liszt Academy of Music
Hungarian State Opera
Adria Palace van BDPST Group
Budapestville B&B

Gebruikte filmmuziek: Oh What a Circus - Evita Soundtrack (Madonna, Antonio Banderas / Andrew Lloyd Webber, Tim Rice / copyright Warner Records, Universal Music Publishing), Liebesträume, S. 541: No 3 in A-Flat Major (Franz Liszt), Father Figure (George Michael / George Michael / copyright Epic), La Traviata - Intermezzo (Peter Illenyi / Giuseppe Verdi / copyright Warner Classics), An Ending (Ascent) (Brian Eno / Brian Eno / copyright EMI Catalogue, Universal Music Publishing), gebruikte themamuziek Motivated van Alex MakeMusic (Oleksandr Savochka) via Pixabay.

Ontdek de verhalen achter de schermen, bekijk prachtige afbeeldingen van de locaties en laat je inspireren door de magie van de filmwereld.

Toen ik een paar weken geleden naar de film ging,
wist ik het na afloop opeens heel zeker.
Het was weer tijd om op reis te gaan.
Om een bezoek te brengen aan de stad die vaker in films wordt gebruikt dan veel mensen denken.
Omdat die stad zo goed kan doorgaan voor wereldsteden als Parijs, Berlijn en zelfs Buenos Aires.

Je luistert naar Fantastische Filmlocaties, dé podcast over films en de locaties waar ze werden opgenomen.
Ik denk dat je weer dingen horen die je nog niet wist,
over de films in deze aflevering, over de mensen die ze maakten én over de locaties waar ze werden opgenomen.
Ook ga ik je weer uitleggen waarom het toch zo geweldig is om filmlocaties te bezoeken.
Mijn naam is Jeroen Huijsdens en in deze aflevering neem ik je mee naar Boedapest.
 
Laat ik om te beginnen eerst eens even een misverstand uit de wereld helpen,
voor zover je dat dacht:
De film The Grand Budapest Hotel uit 2014 van regisseur Wes Anderson met onder meer Ralph Fiennes en Saoirse Ronan.
Ken je die nog?
Die film werd dus niet opgenomen in Boedapest!
Maar in het Oostduitse Görlitz.
In het voormalige Kaufhaus Görlitz.
Daar moet ik het een andere keer maar eens over hebben.
In deze aflevering wil ik het eens hebben over bekende films die wel echt in Boedapest werden opgenomen.
Dat is inmiddels een vrij indrukwekkend rijtje.
Dat komt onder meer omdat Boedapest goed kan doorgaan voor wereldsteden als Paris, Berlijn, Moskou of zelfs Buenos Aires.
Boedapest speelde zichzelf in films als Tinker Tailor Soldier Spy met Gary Oldman, Gemini Man met Will Smith, Spy met Melissa McCarthy en Red Sparrow met Jennifer Lawrence.
Maar de stad deed zich voor als Berlijn in Atomic Blonde met Charlize Theron, als Parijs in Maria met Angelina Jolie, als Moskou in A Good Day to Die Hard met Bruce Willis én als Buenos Aires in Evita met Madonna en Antonio Banderas.
En laat ik daar maar eens gelijk even stil bij blijven staan.
Evita - gebaseerd op de bekende musical van Andrew Loyd Webber - werd in het voorjaar van 1996 vooral opgenomen in Boedapest.
De filmploeg was om allerlei redenen niet bepaald welkom in Buenos Aires in Argentinie, het thuisland van volksheldin Evita Peron.
Dat kwam later allemaal wel weer goed, maar het is toch echt Alkotmány u. [ALKOTT-MAAN-JOE] - oftewel Constitution Avenue in het centrum van Boedapest. Daar filmde regisseur Alan Parker een deel van de indrukwekkende begrafenisstoet van Evita.

Ik legde al uit dat Boedapest goed kan doorgaan voor andere wereldsteden.
En dat de stad daarom vaak wordt ingezet.
Maar er is nog een andere belangrijke reden.
Die heeft alles te maken met een belastingmaatregel.
Die maakt het voor buitenlandse producenten aantrekkelijk om in Hongarije en Boedapest te draaien.
Ik zal je de technische details besparen,
maar kortgezegd komt het erop neer dat de Hongaarse overheid je als filmproducent een deel van je budget teruggeeft.
Tenminste, als je er filmt en je gebruik maakt van een Hongaarse crew.
Dat kan je tot 30% van de investering schelen.
Een hele belangrijke kracht achter die maatregel, 
of in ieder geval achter het beleid om de Hongaarse filmindustrie te stimuleren,
was de Hongaarse filmproducent Andrew Vajna.
In Nederland kennen we hem vooral als een van de mannen achter productiemaatschappij Carolco Pictures en dus van de Rambo-films.
In 2011 werd hij aangesteld als Hungarian Film Commissioner.
Maar Vajna was daarvoor ook een van de producenten van de film Evita.
Niet vreemd dus dat ze voor die film in Boedapest uitkwamen.
Een andere bekende naam uit de Hongaarse filmgeschiedenis is Korda.
Het is de achternaam van de broers Alexander, Zoltán en Vincent.
Naar hen is Korda Filmpark vernoemt, een filmstudio op een half uur rijden van Boedapest waar ook nog altijd veel films worden opgenomen.
En waar je als toerist een rondleiding kunt krijgen.
Het complex, dat in 2007 opende, werd onder meer gebruikt voor films als Hellboy II van Guillermo del Toro, The Martian van Ridley Scott en Poor Things van Yorgos Lanthimos.

Ik ben alweer aardig op stoom merk ik.
Tijd om de boel eens wat af te kaderen.
Wat ik in de rest van deze aflevering wil doen, is je meenemen naar vijf locaties die mijn hart veroverde tijdens een recent bezoek aan Boedapest.
Je moet me geloven als ik je zeg dat er veel meer locaties zijn die werden gebruikt in films en waarvan je een deel heel goed zelf kunt bezoeken.
Maar laat mij er toch een lijstjes-aflevering van maken zoals ik dat eerder deed met New York, Venetië en Florence.
Werkt altijd heel goed is mijn ervaring.
En laat mij dan eens - op nummer vijf - even beginnen met een prachtige locatie die ik op het spoor kwam, door de nieuwe film Maria.
In die film speelt Angelina Jolie operazangeres Maria Callas.
Ze heeft zich ziek en kwetsbaar teruggetrokken in haar appartement in Parijs.
Maar ze wil toch nog kijken waar ze muzikaal toe in staat is.
En ze gaat in op de uitnodiging van componist Jeffrey Tate om wat te komen zingen.
Die scenes in de film Maria werden niet gefilmd in een concertzaal in Parijs, zoals de film suggereert, maar in de Franz Liszt Academie in Boedapest.
Je weet wel, de beroemde componist achter onder meer dit muziekstuk...

De academie in Boedapest werd in 1875 opgericht door Franz Liszt zelf.
Sinds 1907 zit het aan het plein in de Hongaarse hoofdstad dat ook naar hem is vernoemd: het Franz Lisztplein. 
Het werkelijk prachtige gebouw - dat trouwens ook kort in beeld komt in de film Mrs. Harris Goes to Paris met Lesley Manville - wordt door muzikanten alom geprezen om de sfeer én de akoestiek.
En dat laatste werd mij wel duidelijk toen Zoltán Zsiray-Rummer van de Academie ons meenam in de zaal naar het gangpad ter hoogte van de vijfde rij.
Want wat daar met ons stemgeluid gebeurde was echt geweldig.
Die akoestiek! Die klank! Prachtig.
Niet dat ik daar een aria heb gezongen of zo hoor...
Ik had de Academie in ieder geval aangeschreven of ik een blik mocht werpen in het gebouw en de zaal.
Zoltán schreef me dat hij ons er met plezier wilde rondleiden.
Hij had alleen geen toestemming om iets over de filmopnamen van Maria te vertellen.
Dat was jammer, maar niet erg want de Art Nouveau stijl van het gebouw én vooral de betoverende zaal zelf - die in Maria echt luid en duidelijk in beeld komt - was al meer dan genoeg.
Zeker omdat we opnieuw alleen waren, wat keer op keer zo ontzettend betoverend is...
Omdat hij ons niet mee kon nemen naar het balkon van de zaal, was Zoltán zo aardig om ons in plaats daarvan de vertrekken van de artiesten te tonen,
én ons mee te nemen op het podium, zodat we toch een beetje in de voetsporen van Stephen Ashfield als Jeffrey Tate en Angelina Jolie als Maria Callas konden treden...

De academie biedt trouwens rondleidingen aan in het Hongaars en het Engels.
Die duren ongeveer 50 minuten en eindigen met een mini-concert uitgevoerd door een student van de academie.
Mocht je het ooit een keer zelf willen ervaren...

Dat Boedapast in films zo mooi kan doorgaan voor Europese steden als Parijs, Berlijn en Wenen heeft natuurlijk alles te maken met de geschiedenis van de stad.
Ook Boedapest heeft ontzettend veel meegemaakt.
In de stad zie je nog altijd de sporen van de verovering door de Turken in de 16e eeuw, 
van de rol die de stad speelde in het Oostenrijk-Hongaarse Rijk,
én natuurlijk van de onderdrukking door de Sovjet-Unie na de Tweede Wereldoorlog.
Zo zie je in de thermische badhuizen in de stad bijvoorbeeld duidelijk de invloed van de Turken.
In de bruggen, de brede boulevards en de architectuur zie je nog altijd de invloeden van het keizerrijk,
én herken je het typisch Europese karakter van steden als Parijs en Wenen.
En dat brengt mij bij de volgende filmlocatie in Boedapest die ik je van harte kan aanbevelen.
En dat is de Hongaarse Opera.
Dat is een gebouw waarvan je de buiten- of binnenkant onder meer ziet in de film Munich van Steven Spielberg, Spy met Melissa McCarthy, The Phantom of the Opera, en Red Sparrow met Jennifer Lawrence.
Op die film kom ik zo even terug, maar niet nadat ik je heb verteld dat de eerste internationale productie die er volgens mijn informatie werd gefilmd Bluebeard was.
Dat is een nogal obscure cultfilm uit 1972 met niemand minder dan Richard Burton in de hoofdrol.
Drie jaar later kwam ook Woody Allen naar Boedapest.
In de Hongaarse Opera draaide hij scenes voor zijn film Love and Death.
Maar als ik moet zeggen welke film het prachtige operagebouw het mooiste in beeld heeft gebracht, dan kom ik toch uit op Red Sparrow, de film uit 2018 met Jennifer Lawrence, Joel Edgerton en Matthias Schoenaerts.
Om je geheugen even op te frissen: Jennifer Lawrence speelt in de film een getalenteerde Russische balletdanseres die noodgedwongen aan de slag moet als spion.
De producenten van de film Spy met Melissa McCarthy hadden zulke goede ervaringen met Budapest toen ze er in 2015 waren dat ze later besloten terug te keren voor de film Red Sparrow.
Red Sparrow werd gebaseerd op het gelijknamige boek uit 2013 van de voormalige CIA agent Jason Matthews.
Het verhaal speelde zich oorspronkelijk af in Moskou en Helsinki, maar het Helsinki-deel werd bewust voor de film omgezet naar Boedapest.
In totaal werden er voor Red Sparrow 65 filmlocaties gebruikt.
Dat las ik in een interview met producent David Ready.
Maar ik heb even niet geteld hoeveel er daarvan in Boedapest waren.
Ik weet in ieder geval wel dat ze op de allereerste draaidag - dat was op 5 januari 2017 - de scene filmde waarin we Jennifer Lawrence als Dominika Egorova naar de opera zien lopen.
Het punt is alleen dat ze niet naar de opera loopt, maar naar het Museum of Fine Artis aan het Heldenplein in Boedapest.
Het optreden met Jennifer Lawrence daarna werd wel gefilmd in de Hongaarse Opera. 
Lawrence onderging een vrij uitgebreide ballettraining voor haar rol.
Ze kreeg meer dan vier maanden 4 uur per dag les van choreograaf Kurt Froman van de New York City Ballet.
Hoewel Lawrence het dansen wel onder de knie kreeg, was het Amerikaanse danseres Isabella Boylston van wie je uiteindelijk de voeten in de film ziet.

Een stad als Boedapest bezoeken betekent keuzes maken, hoe je het ook wendt of keert.
Maar ik kan je adviseren de opera niet over te slaan.
Schrijf je van tevoren wel even in voor een tour.
Die wordt in allerlei talen gegeven, waaronder ook het Engels.
Buitenlandse toeristen betalen wel meer dan Hongaren, maar dat mag je eigenlijk niet weerhouden.
Geloof me, je krijgt er geen spijt van.
Alleen al omdat er aan het einde van de tour in de mooie trappengallerij een kort opera-optreden wordt gegeven.
Maar de Hongaarse Opera is sowieso een fantastisch gebouw.
Dat vond blijkbaar ook keizer Frans Jozef.
Hij wilde wel meebetalen aan de bouw die in 1875 startte, maar had alleen als eis dat het niet groter mocht worden dan de opera in Wenen.
Daar hielden de bouwers zich aan.
Maar toen Frans Jozef in 1884 bij de opening aanwezig was merkte hij toch fijntjes op dat hij ook had moeten eisen dat het niet mooier had mogen zijn dan de Weense opera...
Frans Jozef keerde er na dat ene bezoek nooit meer terug.
Toch werd er bij de bouw wel echt rekening gehouden met regelmatig keizerlijk bezoek.
Naast de prachtige keizerlijke loge - die je trouwens tegenwoordig kunt huren - is er de keizerlijke opgang.
Dat is een trap die omhoog leidt naar de zaal, maar ook naar de kamer waar het keizerlijke echtpaar zich altijd kon terugtrekken.
Bovenaan die trap bevindt zich een immense spiegel.
Via die spiegel konden de keizer en keizerin het gebouw te bewonderen terwijl ze langzaam omhoogliepen.
Want een keizer en keizerin werden niet geacht om zich heen te kijken.
En die trap, maar dan in omgekeerde richting, bewandelde Jennifer Lawrence ook aan het einde van Red Sparrow.
Als ze nog één keer een bezoek brengt aan de opera.
En je raad dus al waar ik ook even bleef staan terwijl de rest van onze groep al doorliep naar de volgende ruimte...

Ik onderbreek de podcast hier weer even voor een korte boodschap.
Fantastische Filmlocaties heeft een samenwerking met Pathé Thuis.
Pathé Thuis heeft meer dan 6000 films in huis die je kunt huren of kunt kopen,
en waarvoor je geen abonnement nodig hebt.
Ga gewoon naar pathethuis.nl.
Wil je nou kans maken om een van de films die tijdens deze podcast aan bod komt gratis te kijken bij Pathé Thuis, blijf dan even tot het einde luisteren, want dan vertel ik je hoe je daar kans op maakt.

Toen Conny en ik kortgeleden voor de eerste keer een bezoek brachten aan Boedapest voor deze podcast had ik - schrik niet - 40 locaties op een kaartje aangemerkt als te bezoeken filmlocaties.
Ik kan je vertellen: dat is niet allemaal gelukt.
Bijvoorbeeld omdat het niet open was, of gewoon te druk, zoals het New York Café waar een rij stond waar je U tegen zegt.
Of omdat we niet aan de andere kant van de Donau konden komen omdat de beroemde Kettingbrug was afgesloten.
Weet je trouwens waarom dat het geval was?
Vanwege filmopnamen!
Tijdens ons bezoek werden er meerdere films opgenomen in de stad, had ik al gelezen.
Maar het was wel erg cool dat precies op het moment dat wij naar filmopnamen stonden te kijken een stuntman van een van de pijlers van de Kettingbrug op een helikopter sprong die er naast vloog.
Niks CGI. Niks studiowerk! Gewoon echt the real thing!
Ik weet nog steeds niet zeker welke film er werd opgenomen want dat mag niemand je dan vertellen, maar daar kom ik nog wel achter.
Ik heb wel een vermoeden...
Maar goed, er stonden dus al met al 40 locaties op ons lijstje.
Daar hebben we er behoorlijk wat van kunnen bezoeken.
Kijk, je hebt locaties waar je dan naar toe gaat, wat tijd doorbrengt en vervolgens weer doorwandelt,
en je hebt locaties waar je echt langer wilt zijn omdat ze het bezoeken waard zijn ook al weet je niet dat er films zijn opgenomen.
Dan moet je denken aan musea, kerken en historische gebouwen en dat soort dingen.
Maar toen ik thuiskwam en alles een beetje op mij had laten inwerken, stelde ik mijzelf de vraag: hoe ga ik die Boedapest-aflevering nou eens aanvliegen?
Want ik had zoveel gezien.
Dat leidde tot de aanpak waarbij ik de vijf meest bijzondere heb geselecteerd.
Maar dat betekende dus ook dat er een paar tussen wal en schip zouden vallen.
Die gaan ik niet alsnog in deze aflevering wurmen, maar ik wil toch nog wel één verhaal vertellen...
omdat het té leuk is om dat niet te doen...
Ik weet niet of je het nog kunt herinneren, maar in 2018 speelde Charlize Theron de hoofdrol in een spionagefilm getiteld Atomic Blonde.
De film werd destijds geregisseerd door David Leitch, de voormalig stunt double van Brad Pitt en Jean Claude van Damme. 
Leitch regisseerde later ook nog Dead Pool 2 en The Fall Guy.
Dan weet je ongeveer in welke filmstijl we zitten.
Atomic Blonde speelt zich af in Berlijn in de nadagen van de Muur die daar tot 1989 stond.
In Boedapest werden door de filmploeg allemaal locaties gevonden waar het Berlijn van de jaren 80 kon worden nagebootst.
Toen ik op zoek was naar die locaties kwam ik in contact met de eigenaar van Budapest Ville Bed and Breakfast.
Deze Alberto vertelde mij hoe hij getuige was geweest van de opnamen van de scene in Atomic Blonde waarin Charlize Theron het moet opnemen tegen de politie.
Die spectaculaire scene was bij hem op de binnenplaats gefilmd.
En als ik langs wilde komen, was ik van harte welkom.
Dat deden we en dat toch weer leuk zeg...
Zeker met de muziek die Charlize Theron ook aanzet in de film...

Inderdaad Father Figure van George Michael.
Kortgeleden ook nog te horen in de film Baby Girl van Halina Reijn,
maar daarin heeft het een iets andere betekenis...

Vooruit, ik ga door met het lijstje van vijf fantastische filmlocaties en ben volgens mij uitgekomen bij nummer drie.
En het moment dat je daar naar binnenstapt valt je mond echt open, kan ik je vertellen.
De Párisi Passage is echt een van de mooiste gebouwen van Boedapest.
De basis werd al gelegd aan het begin van de 19e eeuw, maar het pand zoals je het vandaag aantreft, kreeg zijn huidige vorm begin 20e eeuw.
In die tijd was het het hoofdkantoor van de Inner Savings Bank.
Maar de ontwerper - Mihály Pollack - kreeg ook de opdracht om op de begane grond ruimte te maken voor winkels.
En toen keek hij voor inspiratie naar de Passage des Panoramas in Parijs.
En daarom kreeg het gebouw in de volksmond al snel de naam Párisi Passage.
In het werkelijk verbluffende gebouw tref je een bijzonder mengeling van allerlei bouwstijlen aan.
Zoals Art Deco en Venetiaanse gotiek. Maar je zie ook allerlei Moorse invloeden.
Het pand kwam gelukkig ongeschonden uit de Tweede Wereldoorlog, maar ten tijde van de Koude Oorlog trok al het leven als het ware uit het prachtige gebouw.
Pas in 1976 kreeg het een beschermde status en tussen 2016 en 2019 werden het prachtig gerestaureerd.
Tegenwoordig zit er onder meer een hotel en een restaurant in, waar wij gebruik van maakte om tijdens het avondeten volop te kunnen genieten van deze werkelijke fantastische filmlocatie.
Want ja, je zult nu misschien denken: leuke geschiedenisles Jeroen.
Maar welke film werd er dan opgenomen?
Nou, dat zal ik je eens vertellen.
Dat was de spionagefilm Tinker Tailor Soldier Spy uit 2011.
De film gebaseerd op het bekende boek van John Le Carré,
met een sterrencast waar je U tegen zegt.
Gary Oldman, Colin Firth, Benedict Cumberbatch, John Hurt, Tom Hardy en Mark Strong.
Ik raad je zo aan de film een keer te kijken of terug te kijken, want hij is echt geweldig.
De spannende openingsscène waarin de Britse spion Jim Prideaux erin wordt geluisd werd in de passage gefilmd.

Je moet je daarbij wel bedenken dat de restauratie nog moest plaatsvinden toen er werd gefilmd.
En dat de film zich tijdens de Koude Oorlog afspeelt.
Waardoor het er in de film wat anders uitziet dan nu...
Regisseur Tomas Alfredson en zijn team brachten in totaal vijf dagen door in Boedapest in het najaar van 2010.
Er is geen hard bewijs, maar volksverhalen vertellen dat de Passage tijdens de Koude Oorlog inderdaad regelmatig werd gebruikt als ontmoetingsplaats tussen spionnen uit het westen en het oosten.
Zelfs als het niet waar is, is het een mooie gedachte bij het zien van Tinker Tailor Soldier Spy en het bezoeken van deze werkelijk fantastische filmlocatie.

Dan ben ik alweer aangekomen bij nummer 2 op mijn lijstje fantastische filmlocaties in Boedapest.
En daarvoor moet ik opnieuw teruggaan naar het moment kortgeleden dat ik de film Maria zag.
In de trailer van die film had ik een opvallende zwartwit scène gezien waarin Maria Callas in prachtige kleding een prachtige trap oploopt.
Boven aangekomen wordt ze al snel in beslag genomen door Aristotles Onasis.

Het tweetal loopt door de ruimte en Onasis houdt haar net zo lang in z'n greep totdat hij echt beet heeft...

De hele scene is in zwartwit en ik snap de keuze, maar het is aan de andere kant best jammer want daardoor zie je eigenlijk niet in wat voor adembenemend decor de hoofdpersonen zich dan bevinden, met de witte en goudgekleurde wanden en de kroonluchters.
Het is het deel van Maria dat werd gefilmd in wat tegenwoordig de Ervin Szabo Bibliotheek is.
Vroeger was het een aristocratisch paleis vernoemd naar de familie Wenckheim.
Die familie liet het in 1889 in Neo-Barokke stijl bouwen door architect Artur Meinig.
Het diende als residentie voor de adellijke familie tijdens hun bezoeken aan Boedapest.
Het kwam later in handen van de staat die er een bibliotheek in onderbracht.
Dat het vandaag de daag bekend staat als de Ervin Szabo Bibliotheek komt omdat deze Ervin Szabo er als bibliothecaris voor zorgde dat de bibliotheek ook openging voor het grote publiek.
Zo droeg hij bij aan een enorme ontwikkeling van de mensen in Boedapest.
Het gebouw bestaat tegenwoordig uit drie delen, waarvan het voormalige paleis absoluut het mooiste is.
Je moet het zien om het te geloven, maar het heeft echt een bibliotheekfunctie.
Studenten zitten er ijverig te blokken terwijl bezoekers - want je kunt tickets kopen voor de bezichtiging - door het voormalige paleis wandelen.
Toen wij dat deden werden we begeleid door Tamás Bedekovits.
Ik had de bibliotheek - zoals inmiddels gebruikelijk - aangeschreven en ze uitgelegd dat ik voor de podcast graag langs wilde komen.
Tamás reageerde. Hij wilde ons met plezier een rondleiding aanbieden...
En dat hebben we weer geweten.
Het was opnieuw als een cadeautje dat we mochten uitpakken.
Vertrek na vertrek...
En zo herkende ik natuurlijk ook direct de setting van de film Spy met Melissa McCarthy en Jason Statham...

Het mooie van de prive tours is vaak dat je daardoor op plekken belandt waar je met een gewoon entreebewijs niet komt.
Zoals de plek waar de orkestleden - die moesten spelen tijdens de adellijke feestjes - zich verborgen opstelden: hoog op een niet echt zichtbaar balkon, vanwaar je een werkelijk prachtig uitzicht hebt op de bijna koninklijke kamer beneden.
En, als een soort bekroning, nam Támas ons aan het einde van de tour mee naar de entree waar de Wenckheim-familie eind 19e eeuw altijd naar binnen moet zijn gekomen, via de hoofdingang die nu niet meer wordt gebruikt....
Zo kwamen we uit bij diezelfde trap waar regisseur Pablo Larrain en cameraman Ed Lachman Angelina Jolie bijna 150 jaar later moeten hebben gedirigeerd voor de opnamen van Maria.
Om dat te staan was echt weer ontroerend mooi...

En dan, is er nog 1 filmlocatie over.
Nog 1 locatie waar ik je mee naar toe wil nemen.
De nummer 1 in deze lijst van 5 fantastische filmlocaties.
Een locatie waarvan ik lange tijd dacht: daar ga ik vast niet naar binnen kunnen komen.
Maar even een stapje terug.
In de afgelopen jaren zag ik verschillende films waarbij ik dacht: 
"Hey, die binnenplaats, die heb ik eerder gezien."
"Hey, die entree, die lift, dat trappenhuis, dat heb ik eerder ergens gezien!"
Ik deed daar wat onderzoek naar en kwam tot de ontdekking dat de films Red Sparrow, Marvel's Black Widow, A Good Day to Die Hard, Spy and Atomic Blonde in ieder geval 1 bijzondere filmlocatie gemeen hadden.
En dat was een gebouw aan het Vrijheidsplein in Boedapest genaamd het Adria Palace.
Een gebouw waarvan de entree, de binnenplaats en het trappenhuis zich overduidelijk uitstekend lieten gebruiken door filmcrews die op zoek waren naar een oud, verlaten gebouw.
Het ideale safe house voor een spannende spionagefilm,
Het ideale appartement van iemand in een Oost Europese stad waar geheime en spannende dingen gebeuren.
En toen stuitte ik niet lang geleden op een interview met Director of Photography Ed Lachman.
Hij vertelde over het filmen van Maria, en bij dat interview stond een foto.
Een foto van de buitenkant van het Adria Palace met grote filmlampen gericht op de gevel.
Toen wist ik genoeg.
Het interieur van het Adria Palace moest ook zijn gebruikt voor een scene in de film Maria.
Want die lampen moesten daglicht simuleren voor de filmopnamen.
En daar begon mijn reis.
De reis om met toestemming binnen proberen te komen in het Adria Palace.
Wat er toen gebeurde vertel ik je zo.
Maar eerst even wat over dat paleis.
Dat werd tussen 1900 en 1902 ontworpen en gebouwd in opdracht van Royal Hungarian Sea Navigation Company.
Het ontwerp was van Artúr Meinig, jawel, dezelfde architect die voor de familie Wenckheim hun Paleis had gebouwd waar ik je daarstraks over vertelde.
Toen de grenzen van Hongarije na de Eerste Wereldoorlog drastisch veranderde verloor het land toegang tot de zee.
De scheepvaartmaatschappij sloot z'n deuren en het pand kwam in andere handen.
Jarenlang gebeurde er niet zo veel mee, tot het in 2019 in handen kwam van de B-D-P-S-T Group die het in oorspronkelijke glorie wil herstellen.
Maar tot die tijd werd en wordt het soms gebruikt voor filmopnamen.
Mijn eerste poging om een bezoek te regelen om de locatie te kunnen zien, liep eigenlijk op niks uit.
En ik dacht genoegen te moeten nemen met het zien van de buitenkant.
Ook mooi, vanwege de scene aan het einde van Maria waarin mensen naar het pand kijken terwijl ze de stem van Maria Callas horen, maar dat was het natuurlijk niet helemaal.
En hier moet ik weer even iemand, of eerlijk gezegd 2 personen introduceren.
Ik had voor mijn bezoek aan Boedapest contact gezocht met de gids Ágnes Harsány.
Zij is een Hongaarse gids, maar spreekt uitstekend Nederlands.
Ik had haar gevraagd voor een tour zodat ik wat meer over Boedapest, de cultuur, de geschiedenis en de gebouwen zou kunnen horen.
Toen Agnes mij over het Adria Palace hoorde, ging zij - zonder dat ik het wist - voor mij aan de slag.
Ze kwam terug met het bericht dat ze toestemming had gekregen om het pand samen met ons te bezoeken.
Ik kon wel een gat in de lucht springen.
Wat een goed nieuws!
Tot Ágnes een paar dagen voor de reis liet weten ziek te zijn.
Ze kon ons helaas niet begeleiden, ook niet naar het Adria Palace.
Maar ze had een vervanger geregeld. Eentje die ook goed Nederlands kon.
En zo gingen we op een zaterdagochtend samen met Elisabeth Csmerely aan de wandel door Boedapest,
én gingen we naar het Adria Palace.
De entree, de gang naar de binnenplaats, en de binnenplaats met zijn kenmerkende glazen panelenwand was precies zoals ik het herkende uit Black Widow en uit Red Sparrow.
En toen we via de prachtige, marmeren trappen omhoog gingen herkende ik direct de opgang naar het appartement uit de film Maria.
Oh jongens, wat was dit weer geweldig
En toen kwamen we in het appartement op de eerste verdieping. 
Van de ene royale ruimte liepen we naar de volgende,
en langzaam daalde bij mij het besef in...
Er was niet zomaar één scène uit de film Maria in dit appartement opgenomen.
Alle opnamen in het huis waren hier gefilmd.
Alle kamers in dit appartement waren hier ingericht op basis van het ontwerp van production designer Guy Hendrix Dyas en van set decorator Sandro Piccarozzi.
De keuken, de slaapkamer, de kleedkamer met die waanzinnig mooie glazen wand én die kamer waar de piano in en uitgesleept wordt en waar het einde van de film zich afspeelt...
Dit was het appartement uit Maria. 
En ik stond er.
En weet je wat nu zo mooi is?
Als ik nu mijn ogen dicht doe en het opvallende muzieknummer An Ending van Brian Eno uit de film aanzet, dan ben ik weer even terug ... in dat appartement ...in het Adria Palace ... in Boedapest.

Dat was 'm weer.
Je luisterde naar een aflevering van Fantastische Filmlocaties.
Mijn naam is Jeroen Huijsdens.
Blijf nog even luisteren, want er is nog wat leuks aan het einde.
Maar eerst nog even dit:
Ik wil alle mensen die ons hebben geholpen bij deze reis weer bedanken.
Dan begin ik met de twee Hongaarse gidsen die uitstekend Nederlands kunnen: Elisabeth Csmerely en Ágnes Harsányi.
Verder wil ik Alberto van de Budapestville B&B bedanken.
En ben ik Tamás Bedekovits van de Ervin Szabó Library en Zoltán Zsiray-Rummer van de Liszt Academy enorm dankbaar voor hun geweldige rondleiding.
En tot slot veel dank aan de B-D-P-S-T Group die mij de kansen gaven het Adria Palace te bezoeken voor deze podcast.
Alle informatie uit deze aflevering staat - zoals gebruikelijk - weer in de shownotes op fantastischefilmlocaties.nl.
Dat is de website waar je van alles kunt vinden over de films, de podcast en over mijn avonturen.
En ik meld het nog maar een keer:
Ik ben heel blij dat Pathé Thuis partner is van deze podcast.
Ze hebben er meer dan 6000 films in huis die je kunt huren of kunt kopen,
en waarvoor je geen abonnement nodig hebt.
Ga gewoon naar pathethuis.nl.
Als jij nou kans wilt maken om gratis naar een film te kijken bij Pathé Thuis, dan moet je nu even goed opletten.
Het enige wat je hoeft te doen is antwoord geven op de volgende vraag:
Voor welke andere beroemde stad heeft Boedapest zich wel eens voorgedaan in een bekende film?
Stuur het antwoord op naar het mailadres info@fantastischefilmlocaties.nl
Onder alle goede inzendingen verloot ik een paar Pathé Thuis vouchers.
Ja, zo eenvoudig kan het dus zijn!
Zo, dat was 'm dan.
Ontzettend bedankt voor het luisteren én ik zeg: tot de volgende keer!