Ontdek de films en locaties in de unieke taliaanse stad

Matera in Zuid-Italië werd in een klap wereldberoemd dankzij de James Bondfilm No Time to Die. Maar de eeuwenoude stad werd al vaker gebruikt voor filmopnamen. Waaronder een aantal opvallende films over Jezus Christus. In deze speciale locatieaflevering van de podcast Fantastische Filmlocaties neemt presentator en samensteller Jeroen Huijsdens je mee naar het zuiden van Italië, naar een stad die zijn gelijke niet kent.

De aflevering is ook op andere platformen te vinden die de RSS-feed van SoundCloud oppakken.

No Time to Die / copyright EON Productions, United Artists, MGM, Danjaq LLC
Il Vangelo Secondo Matteo / copyright Arco Film, Lux Compagnie Cinématographique
The Passion of the Christ / copyright Icon Productions
Wonder Woman / copyright Warner Bros.
Tulipani / copyright FATT Productions

Sceen-it.com: de filmlocaties met handige GPS-locaties
Playlist Spotify Fantastische Filmlocaties
Thymus Residence nei Sassi
Touristensite Matera, Italië
No Time to Die: Anatomy of a Scene - Matera
Sassilive.it: Filmpjes en foto's van opnamen in Matera
Bondlocations.com: No Time to Die
The Trattoria Lucana, restaurant met Mel Gibson’s favoriet gerecht

Kaart
Kaart in Google Maps met filmlocaties van No Time to Die in Matera

Ontdek de verhalen achter de schermen, bekijk prachtige afbeeldingen van de locaties en laat je inspireren door de magie van de filmwereld.

Reacties op deze aflevering zijn meer dan welkom! Als er hieronder nog geen reactie staat, betekent dat natuurlijk niet dat jij niet de eerste niet kunt zijn... 

Heb je dat wel eens meegemaakt?
Dat je een hoek omgaat of over een heuvel komt 
en voor de eerste keer uitzicht hebt op iets dat je bek doet openvallen...
De eerste keer dat je Manhattan voor je ziet opdoemen bijvoorbeeld.
De eerste keer dat je de Opera in Parijs binnenloopt.
De eerste keer dat je Monument Valley ziet liggen.
Ik had kortgeleden weer zo'n beleving.
Toen onze chauffeur zei:
"en nu moet je even goed opletten..."

Je luistert naar Fantastische Filmlocaties, dé podcast over films en de locaties waar ze werden opgenomen.
Je gaat denk ik weer dingen horen die je nog niet wist,
Over de films in deze aflevering, over de mensen die ze maakten,
én natuurlijk over de locaties waar ze werden opgenomen.
Daarnaast probeer ik je met mijn verhalen duidelijk te maken waarom het zo leuk is om filmlocaties te bezoeken.
Mijn naam is Jeroen Huijsdens en in deze aflevering neem ik je mee naar Matera in Zuid-Italië.
 
Deze aflevering zou in eerste instantie helemaal niet over Matera zou gaan.
In mijn schema stond een aflevering gepland over de film Under the Tuscan Sun,
die sympathieke film uit 2003 met Diana Lane.
Vond ik wel mooi passen bij de tijd van het jaar.
En ik had de locaties ervan al bezocht, op die aan de Amalfikust in Italië na.
Het idee achter mijn recente reis naar Italië was dan ook:
het bezoeken van Positano voor Under the Tuscan Sun.
Dat dan combineren met wat mooie locaties in Amalfi en Atrani
en dan door naar het zuiden en naar Matera voor filmlocaties van No Time to Die.
Maar die zouden dan later wel een keer aan bod komen.
Tot we aankwamen in Matera,
en de chauffeur ons dus die eerste blik op die eeuwenoude stad gunde.
In de daaropvolgende - pakweg - 60 uur raakte ik helemaal in de ban van de oude stad.
Van de straten, de pleintjes, de gebouwen.
En niet te vergeten de mensen, het eten... en natuurlijk de filmlocaties.
Want de stad mag wereldberoemd zijn geworden door de inmiddels legendarische race met de Aston Martin in No Time to Die,
de film heeft nog wel wat andere filmische verrassingen.
Bij die films en de locaties ervan wil ik graag stil staan.
En wat betreft No Time to Die:
daar wil ik wat bijzonders mee doen.
Wat dat precies is, leg ik je zometeen uit.
Blijf dus vooral luisteren...

Voordat ik weer direct in de filmische modus schiet, moet je eerst wat meer weten over Matera.
Want dat heeft namelijk echt een hele fascinerende geschiedenis.
Voor de oorsprong ervan moet je heel ver terug in de tijd.
Wat dacht je van 9000 jaar?
Er wordt wel gezegd dat Matera de op twee na oudste stad ter wereld is,
na Aleppo en Jericho.
In de middeleeuwen werd Matera een belangrijk religieus centrum.
Er waren toen een heleboel kerken en kloosters,
waar je vandaag de dag nog delen van kunt terugvinden.
Maar Matera staat toch vooral bekend om de Sassi.
Dat is een unieke verzameling van grotten en woningen uitgehouwen uit de rotsen.
Lange tijd ging het niet al te best met Matera.
De stad werd n de 20e eeuw gezien als hét symbool van de enorme armoede in Zuiden-Italië.
Mensen woonden in hele slechte hygiënische omstandigheden.
Daar werd door de overheid in de jaren '50 een punt achter gezet.
17.000 bewoners werden gedwongen om de Sassi te verlaten.
Ze werden verplaatst naar nieuwe, moderne wijken.
Daardoor raakte de grotten waar ze eerder in hadden geleefd verder in verval.
Pas in de jaren '80 en '90 werd het unieke karakter van de Sassi herontdekt.
Er werden investeringen gedaan om op te knappen.
Dat lukt zo goed dat ze in 1993 door UNESCO op de Werelderfgoedlijst werden geplaatst.
In de oude grotwoningen kwamen daarna ook de restaurants en de kleinschalige hotels.
Matera werd herontdekt en kwam weer tot leven.
Met als prachtige waardering dat de stad in 2019 werd uitgeroepen tot Culturele Hoofdstad van Europa.
Als je over de films begint die werden opgenomen in Matera,
dan begint tegenwoordig vrijwel iedereen over James Bond en No Time to Die.
Misschien is er nog net iemand die aankaart dat Mel Gibson van de oude stad gebruik maakte om er The Passion of the Christ op te nemen in 2002.
Of iemand die weet dat regisseur Patty Jenkins er in 2016 met een hele karavaan neerstreek voor wat scènes van Wonder Woman.
Maar er is echt nog wel wat meer over te vertellen.
De eerste film die - voor zover ik dat heb kunnen achterhalen - in Matera werd gedraaid was de Italiaanse film Le Due Sorelle uit 1950.
We komen op al wat bekender terrein als de grote Italiaanse regisseur Roberto Rossellini Matera in 1961 gebruikt voor zijn film Viva Italia,
een film die internationaal werd uitgebracht onder de titel Garibaldi.
En dan is daar in 1964 opeens die film van regisseur Pasolini,
Il Vangelo Secondo Matteo.
Een bijzondere film gemaakt in de stijl van het Italiaanse Neorealisme over het leven van Jezus Christus.
Gemaakt in een tijd dat Matera - hoe zal ik het eens vriendelijk zeggen? - een beetje een imagoprobleem had.
Maar misschien gaf de stad Pasolini - die te boek stond als een Marxist en atheïst - op dat moment wel precies wat hij zocht...
Dat Pasolini voor de film in Matera terechtkwam was omdat hij in het Midden-Oosten niet vond wat hij zocht.
De locaties daar waren volgens hem "te commercieel" geworden...
Dat verhaal is trouwens terug te zien in de documentaire die Pasolini daar zelf over maakte getiteld Location Hunting in Palestine.

Ik zag Il Vangelo Secondo Matteo op TV toen ik echt nog een heel klein jochie was.
Dat is nog een leuk verhaal.
Heel vroeger kwam de kapper bij ons thuis voor een knipbeurt.
Ik weet nog dat die kapper een keer kwam terwijl op TV een film bezig was over het leven van Jezus.
Ik wilde niet naar de keuken voor een knipbeurt want ik vond die film veel interessanter.
Dus sprintte ik daarna terug naar de huiskamer waar Jezus net aan het kruis werd genageld...
En dat maakte nogal indruk op de kleine Jeroen.
Ik kwam er echt pas jaren later achter dat die film uit mijn jeugd de film van Pasolini was.
Toen ik kortgeleden in Matera was had ik op mijn iPhone een prachtige foto staan van Pasolini en hoofdrolspeler Enrique Irazoqui op de set van Il Vangelo.
Die locatie moest ergens in Matera zijn.
Maar ja de foto bood mij te weinig aanknopingspunten om de locatie te achterhalen.
Dus toonde ik hem aan de vrouw bij de receptie van ons hotel.
In no time had ze haar collega erbij gehaald en waren ze aan het analyseren.
"Kom maar mee", zei die.
Samen met hem liep ik naar buiten.
Direct naast het hotel rende hij een trap omhoog.... en daarna nog een... even kijken op de foto... vergelijken met het uitzicht... Hier moest het ongeveer zijn.
Maar die muur op de foto was er niet...
Bij nader inzien komen we niet op de exacte plek komen.
Het was afgesloten. Omdat dat deel nog gerenoveerd moest worden...
Jammer, maar het verhaal kreeg later nog een staartje...
Blijf maar luisteren...
Ik begon daarstraks aan een rijtje met films die jaren geleden werden opgenomen in Matera.
Dat rijtje was nog niet ten einde.
Maar dan heb ik straks een podcast van twee uur.
Dus vlieg ik het even anders aan.
Er is één ding dat opvalt aan veel films die zijn opgenomen in Matera.
En dat is dat ze vaak een link met de bijbel hebben.
Kijk, in die zin was Il Vangelo Secondo Matteo eigenlijk de trendsetter.
Want met die film liet Pasolini feitelijk aan collega-filmmakers zien dat Matera heel goed gebruikt kan worden als Jeruzalem, of een andere stad uit de bijbel.
De eerste keer dat gebeurde met een grote internationale productie was in 1985.
Toen maakte regisseur Bruce Beresford - die de meeste mensen kennen van de film Driving Miss Daisy - er een film met Richard Gere in de hoofdrol.
Dat was King David.
Maar die film flopte nogal...
En dus bijna heeft eigenlijk niemand het er meer over.
Van een flop was geen sprake bij The Passion of the Christ,
de harde en nogal omstreden film van Mel Gibson over de laatste 12 uur van het leven van Jezus.
De 30 miljoen kostende productie bracht in 2004 wereldwijd meer dan 610 miljoen dollar op in de bioscopen.
Andere films die daarna dankbaar gebruik maakte van de bijbelse look van Matera,
waren The Nativity Story uit 2006, de remake van Ben-Hur uit 2016 én Mary Magdalene uit 2018.
En dan is er nog The Book of Clarence uit 2023, maar werd die niet in de Nederlandse bioscoop uitgebracht.

Een locatie in Matera die in meerdere van die films werd gebruikt is de straat Via Muro.
Of liever gezegd de trappen van Via Muro.
In Ben Hur ziet de hoofdpersoon er vanuit zijn woning de Romeinse soldaten aankomen,
en In The Passion of the Christ is het de plek waar Simon van Cyrene wordt gedwongen Jezus te helpen het zware kruis dragen.
Diezelfde Via Muro loopt nog even door en werd door Mel Gibson nog een keer gebruikt in de film.
Namelijk vlakbij Piazza Duomo bij de Kathedraal van Matera.
Daar is een soort overkapt deel waar in de film de tragische, laatste ontmoeting plaatsvindt tussen Jezus en zijn moeder, Maria.
Waarom ik dat toch even noem is omdat Gibson en cameraman Caleb Deschanel even alle registers opentrekken.
Die scene lijkt zo een verfilming van een schilderij van Caravaggio te zijn.

In de categorie "Jeroen, heb je ook nog wat luchtigers?"
is het misschien nog wel aardig om te vertellen dat Mel Gibson in 2002 twee maanden in Matera verbleef voor de film.
In die periode was er één restaurant waar hij echt dolgraag kwam.
Dat was Trattoria Lucana.
Hij at daar zó graag Fettucini dat ze het gerecht naar hem hebben vernoemd.
Je kunt het er tot op de dag van vandaag bestellen: fettucine alla Mel.
De link naar het restaurant staat bij de shownotes...
 
Er is nog één andere locatie in Matera die vooral door de religieuze films keer op keer wordt gebruikt.
Dat is Belvedere Murgia Timone.
Dat is een bijzondere plek aan de overkant van de vallei bij Matera, vanwaar je een prachtig uitzicht hebt op de stad.
Maar waar je wel je wandelschoenen even voor moet aantrekken.
De Belvedere is onderdeel van het Archeologische Park van de Rotskerken.
Je vindt er tal van oude grotten én onder meer ook de restanten van de kerk van San Falcione, die je terugbrengen naar de 9e eeuw.
Om er te komen, schijn je ook een bus te kunnen nemen.
Maar de meeste mensen wandelen er naar toe,
door de diepe vallei, over de hangbrug.
Al met al een redelijk pittige wandeling van pakweg een uur.

Zoals ik je al vertelde was Pasolini met Il Vangelo Secondo Matteo wel echt een trendsetter.
Hij was namelijk de eerste regisseur die besloot om dat stuk kale, rotsachtige grond aan de andere kant van de vallei te gebruiken voor scenes van de kruisiging van Christus.
Want ook voor The Passion of the Christ, de remake van Ben Hur en Mary Magdalene werd de Belvedere gebruikt voor die laatste minuten uit het leven van Jezus.
En voor de echte filmfans die het willen weten: nee, Martin Scorsese filmde de kruisiging in The Last Temptation of Christ in 1988 níet op deze plek.
Hij draaide alles in Marokko...
 
Naast al die religieus getinte producties zijn er nog een paar andere films die ik toch even wil noemen.
Helemaal aan het begin vertelde ik al dat regisseur Patty Jenkins van Matera gebruik maakte voor Wonder Woman.
In april 2016 bouwde zij en haar team Piazza San Pietro Caveoso om voor een deel van de opening van de film.
Eerlijk gezegd is het niet eenvoudig te herkennen want er werden nogal wat special effects toegepast.
Het is in ieder geval de scene waarin we de nog jonge Diana door Themyscira [THÈ-MIS-KIRRA] zien rennen...

Hetzelfde plein werd ook gebruikt door de Italiaanse regisseur Giuseppe Tornatore.
Hij deed dat in 1995 voor de opnamen van L’Uomo dell Stelle,
een film die international werd uitgebracht met als titel The Star Maker.
Tornatore won met die film in 1995 de Grand Jury Prize tijdens het filmfestival van Venetië.
De film werd ook nog genomineerd voor een Oscar.
Maar werd uiteindelijk lang niet zo bekend als Tornatore’s meesterwerk Cinema Paradiso.
En dan is er ook nog de remake van The Omen uit 2006 die er deels werd gedraaid.
Dan vind ik de film Tulipani toch een stuk interessanter.
Mocht je nou denken: hey, waar ken ik dat ook alweer van?
Tulipani is de Nederlandse film van regisseur Mike van Diem uit 2017.
Het was de openingsfilm van het Nederlands Film Festival dat jaar.
En op die ene filmlocatie in Matera waar Van Diem blijkbaar draaide, kom ik zo nog even terug...

En dan is er nog één film...

No Time to Die.
Ik zei aan het begin al dat ik daar wat speciaal mee wilde doen.
Wel nu, ik wil je stap voor stap meenemen naar de locaties van die film in Matera.
Omdat het gewoon een te gek segment is.
In Google Maps heb ik een speciaal kaartje gemaakt waarop je kunt zien welke weg er in de film wordt afgelegd.
Maar voordat ik daarmee begin, starten we bij Convento di Sant'Agostino,
Vanaf daar heb je een verpletterend uitzicht op Matera.
Op 9 september 2019 vond op het terras bij die kerk de photocall plaats van No Time to Die met regisseur Cary Fukunaga, Lea Seydoux en Daniel Craig.
De foto staat in de shownotes.
Toen ik er afgelopen april stond was het er heerlijk rustig.
Een verdwaalde toerist zo nu en dan, waaronder een stel uit Amerika.
Of ik een foto van ze wilde maken!
Tuurlijk, geen probleem. "En je weet ook waar je staat?"
Toen ik het ze eenmaal vertelde ontplofte de vrouw zo ongeveer van enthousiasme.
Vooral toen ik haar de foto op mijn iPhone toonde.
Zo leuk als je mensen net even dat extra stukje informatie kan geven...
De straat direct naast het terras is waar we James Bond en Madeleine na hun romantische rit langs de Italiaanse kust - in werkelijkheid ligt dat op zo'n drie uur rijden - Matera zien binnenkomen.
In de film komen ze een tunnel uitrijden.
Maar die tunnel werd voor de film gecreëerd, want die is daar in werkelijkheid helemaal niet.
Maar vrees niet: op een paar uitzonderingen na is Matera echt precies wat de film je doet geloven.
En dat maakt het ook zo leuk...
Ze arriveren dus in Matera en dat gebeurt onder begeleiding van muziek van Hans Zimmer.
En zijn muziek in combinatie met het eerbetoon aan de score van John Barry voor On Her Majesty's Secret Service pakt zo ongelooflijk mooi uit.
Als je niet al verliefd was geworden op Matera, dan word je dat daar ter plekke als je de muziek hoort...

Wat ben ik toch af en toe ook een weekdier he?
Niet zo vreemd eigenlijk als je weet dat ik geboren ben als Kreeft...
Goed, James en Madeleine parkeren hun auto voor het hotel aan Via Bruno Buozzi.
En lopen dan samen met de bellboy over Via Muro naar de entree van het hotel.
Dat is een wandeling van 4 minuten via trappen omhoog.
Maar in werkelijkheid zit daar waar ze naar binnen lijken te gaan geen luxe hotel.
Nee, de hotelkamer van No Time to Die werd gebouwd op de L Stage van de Pinewood Studios bij London.
Maar...
Er werd voor de opnamen in Matera wel een façade met een deel van de kamer én een balkon gebouwd.
In de film zie je Madeleine op het balkon het briefje verbranden.
Dat is dus wel degelijk Matera.
Dat decorstuk werd bewust tegen de zijkant van het museum Palazzo Lanfranchi aangebouwd.
Want vanaf daar heb je ook weer een geweldig uitzicht op Matera.
En het leuke is ook weer dat de toeristen die daar staan veelal geen idee hebben wat de makers van James Bond daar hebben gedaan.

De volgende ochtend gaat James naar de begraafplaats waar de graftombe van Vesper Lynd te vinden is.
Als je daarnaartoe wilt moet je twee dingen weten:
1) het is niet bij de Belvedere wat ik daarstraks al beschreef en je loopt er dus niet eventjes naar toe. Je moet je er wel even op voorbereiden.
en 2) er is eigenlijk helemaal geen begraafplaats.
Art Director Dean Clegg en zijn team bouwden op een stuk rots vlakbij Cappella di San Giovanni een begraafplaats.
Ze maakten van foam en hout 90 graftombes die niet van echt te onderscheiden waren.
Na de opnamen werden die weer allemaal verwijderd.
Behalve het geweldige uitzicht en dat ene boompje - dat je ook nog in de film ziet - is er niets dat aan de filmopnamen doet herinneren.
Maar het is wel geweldig om er te zijn hoor!
En het wordt eigenlijk alleen maar leuker als je weet dat Mike van Diem die plek ook gebruikte voor Tulipani.
Dat bevestigde Production Designer Harry Ammerlaan mij. 
Het was alleen twee jaar voordat James Bond er van z'n sokken werd geblazen...

Okay, door naar de volgende locatie.
Na de aanslag op zijn leven rent James terug naar het hotel.
Dat doet hij via de brug.
Die er niet is.
Althans, niet in Matera.
Voor die brug moet je naar Gravina in Puglia.
Dat ligt een half uur rijden met de auto ten Noorden van Matera.
Daar vind je de Ponte Acquedotto Gravina.
Dat is een brug die nog stamt uit het jaar 1778.
Daar op die brug doen Primo en zijn mannen een volgende poging om James Bond uit de weg te ruimen.
Bond springt over de reling - en je ziet het alweer voor je he? - en ontsnapt vervolgens via de tunnels aan de onderkant van de brug.
Als James dan weer boven komt, zijn we weer in Matera.
Dat is bij Via Cavita.
James rent door en komt dan Primo weer terug op de motor.
De twee vechten en Primo maakt Bond duidelijk dat...

Bond slaat Primo buiten bewustzijn en gaat er vandoor op de motor.
We zitten op dat moment op Via Casale.
Precies voor de deur van hotel Thymus, daar waar wij verbleven.
En dat wil toch even noemen want die trap waar Bond met de motor afrijdt,
daar gingen de manager en ik naar boven voor die fotolocatie van Il Vangelo...
Als het je nog weet en het je nog boeit... hahaha...

Voor de eerste sprong die Bond dan waagt met de motor moeten we naar Via Spartivento.
Dat ligt op een kleine 10 minuten lopen van waar we net nog waren.
Dan komt de echte stunt nog want daarna maakt Bond met z'n motor een ongelooflijke sprong die hem uiteindelijk op het plein voor de Kathedraal van Matera doet belanden.
Over die stunt is een geweldige making of gemaakt die ik weer voor je bij de shownotes zet.
Moet je echt even zien.
Want dan zie je ook wat voor professionals daar aan het werk zijn.

Goed, direct na die sprong zien we Bond boos aankomen bij het hotel.
Hij gooit de motor neer voor de deur van Hotel Palazzo Viceconte.
En dat stukje straat kennen we, want daar filmde Mel Gibson eerder die scène met Jezus en Maria die ik besprak...
Maar goed, terug naar No Time to Die.
James sleurt Madeleine mee van de hotelkamer en ze stappen in de Aston Martin DB5.
En dan begint het avontuur pas echt.

Ze rijden - of liever gezegd - scheuren weg en komen dan direct uit op het inmiddels bekende Piazza San Pietro Caveoso.
Dat plein waar ook Wonder Woman en The Star Maker werden gedraaid.
Daar komen ze hun achtervolgers tegen,
en gaat het racen door Matera beginnen...
Bond rijdt het hele stuk over Via Madonna della Virtu.
Madeleine vraagt James ondertussen nog waarom hij toch denkt dat ze hem zou verraadden...
De eerste scherpe bocht die ze maken is vlak bij de locatie waar hij kort daarvoor met de motor de trap nog afreed en Primo zijn kunstoog uitsloeg.
Je vindt het allemaal op het kaartje in de shownotes...
Op de hoek bij Via D`Addozio ziet hij een auto op zich afkomen van de achtervolgers.
Bond laat de Aston Martin wat granaten uitspugen als hij de bocht omgaat.
Maar dan stuiten op een kudde schapen en moet hij omkeren.
Direct daarna zitten we opeens weer bij Via Bruno Buozzi
en zien we Bond met de Aston Martin van de trap afrijden.
Dat vroeg wel wat voorbereiding, want het stadsbestuur van Matera was ongelooflijk behulpzaam, maar de stad aan gort rijden, dat kon natuurlijk niet.
De muren en de treden werden dan ook bekleed met speciaal materiaal zodat de oorspronkelijke stenen geen schade opliepen.
En dat gebeurde op meerdere plekken.
Bovendien waren de straten zo glad dat werd besloten om drastische middelen in te zetten.
Er werd zo'n 32.000 liter plakkerige Coca-Cola over de straten uitgesmeerd om te voorkomen dat de auto's en motoren bij hoge snelheden konden uitglijden.
Het moest naderhand natuurlijk ook wel weer worden opgeruimd.
Inmiddels zijn we aangekomen bij het moment dat Madeleine James nog een keer wil duidelijk maken dat ze hem nooit zou verraden.
En dan worden ze geramd en klemgereden op het plein.
Plaats van handeling: Piazza San Giovanni.
Bond en Madeleine kunnen geen kant op.
Ze moeten toezien hoe Primo en zijn mannen de Aston Martin aan stukken proberen te schieten.
Gelukkig is er kogelvrij glas...
Mocht je nou zelf nog een keer op dat plein komen te staan,
ga dan niet op zoek naar de beltoren.
Want die werd speciaal voor de film op het dak van nummer 32 geplaats voor het juiste effect.
En mocht je je ook nog afvragen hoe ze dat in vredesnaam met die Aston Martin hebben gedaan?
Er werden voor de achtervolging in Matera in totaal 10 Aston Martins gebruikt.
Twee echte - de zogeheten Hero Cars - en 8 stuntmodellen deels gemaakt van carbon fibre zodat delen van de auto's weer konden worden hersteld.
En daardoor konden er ook maximaal twee IMAX-camera's op een auto worden geïnstalleerd.
Want dat had ik je ook nog niet verteld.
Een deel van No Time to Die werd gedraaid met IMAX-camera's.
De productie moest echter genoegen nemen met twee camera's van het bekende merk, omdat Christopher Nolan er op hetzelfde moment vijf in gebruik had voor de opnamen van Tenet...

Een veelzeggende blik van Madeleine is daarna voldoende om Bond alsnog in beweging te laten komen.
De mitrailleurs komen vanachter de koplampen vandaan, 
en nu is het James' beurt om de andere auto's kapot te schieten,
en een rookgordijn op te werpen.
De twee weten te ontkomen en een paar seconden later zitten we niet meer in Matera.
Dan crossen we door de straten van Sapri aan de Italiaanse Westkust.
Bond scheurt naar het treinstation en zet Madeleine op de trein.
Het afscheid is meer dan duidelijk...

Ik zou nu ook haast willen zeggen: Dat was hem inderdaad... voor deze keer.
Maar het bezoek aan Matera hield daar bij alle wandelingen langs alle locaties niet op.
De ochtend dat we gingen uitchecken, zei de dame bij de receptie: "Nog even wachten. Ik heb nog wat voor je."
Ze riep naar haar college - diezelfde die eerder met mij de trappen was opgerend - en hij kwam aanlopen met twee mannen, waarvan er slechts Engels sprak.
Mij werd al snel duidelijk gemaakt dat de louter Italiaans sprekende man Toni Noterangelo was.
Hij was de zoon van de setfotograaf van Pasolini's Il Vangelo Secondo Matteo.
Zijn vader had die foto gemaakt waar ik de locatie van zocht,
en hij had zelf nog meegewerkt aan The Passion of the Christ.
Het was een enorme leuke en spontane ontmoeting.
Zo een die duidelijk maakt waarom ik het nou zo leuk vind om filmlocaties te bezoeken.
Om dat soort ontmoetingen te hebben...
Toni en de mensen van het hotel maakte mij duidelijk dat er een fotoboek was over de film met het werk van Domenico Noterangelo, die helaas enkele jaren geleden was overleden.
Ze zouden het boek naar mij opsturen.
Ik moest het als een cadeautje beschouwen.
We waren nog geen twee weken thuis of het boek werd me al door een koerier aangeboden.
Gesigneerd en al.
Je raadt wellicht wat er hier naast mij ligt tijdens de opnamen van deze podcast...

Dat was hem weer.
Je luisterde naar Fantastische Filmlocaties.
Mijn naam is Jeroen Huijsdens.
Een overzicht van de filmlocaties uit deze aflevering vind je weer op de website Sceen-it.com
Mijn speciale dank gaat deze keer naar het team van Thymus Residence.
Ze waren echt zo ongelooflijk behulpzaam en aardig bij het spotten van wat ontbrekende locaties.
En het is boven alles een geweldige locatie als je in Matera wilt verblijven.
Speciale dank ook aan Toni Noterangelo voor het boek Pasolini Matera.
Ik heb ook heel fijn gebruik kunnen maken van het fantastische fotoboek over No Time to Die van Mark Salisbury.
Een prachtig cadeau mocht je dan iemand een keer willen geven.
En natuurlijk speciale dank aan al die geweldige filmmakers - waaronder in dit geval de mensen van Eon Productions - die mij keer op keer zo enthousiast maken om mij volledig op hun werk te storten.
Abonneer je ook op deze podcast, 
en laat toch vooral een recensie achter bij Apple of Spotify.
Dan kunnen anderen deze serie ook beter vinden.
En ik vind het ook ontzettend fijn als ik lees wat je ervan vindt.
Nog een tip: vergeet je niet te abonneren op de nieuwsbrief
Dan kan via FantastischeFilmlocaties.nl.
Zo ben je als eerste op de hoogte van nieuwe afleveringen en ander nieuws.
Op die site vind je per aflevering ook alle shownotes met waardevolle verwijzingen terug.
Voor nu: tot de volgende keer!