De Amsterdamned-Route: de filmlocaties en verhalen achter Dick Maas' filmklassieker

Er zijn weinig films die Amsterdam zó spannend en spectaculair in beeld hebben gebracht als Amsterdamned. De thriller van regisseur Dick Maas uit 1988, over een seriemoordenaar in en rondom de Amsterdamse grachten, trok destijds bijna een miljoen bioscoopbezoekers. Een vergelijkbaar succes wil Maas halen met het langverwachte vervolg: Amsterdamned II. Die film gaat begin december in de Nederlandse bioscoop draaien. Om je alvast op te warmen neemt presentator Jeroen Huijsdens je in deze aflevering - samen met locatiemanager Tanja Storm en public affairs manager Joep Bannenberg - mee naar de filmlocaties van Amsterdamned!

De aflevering is ook op andere platformen te vinden die de RSS-feed van Springcast oppakken.

Amsterdamned / copyright First Floor Features

Speciale dank aan Tanja Storm en Joep Bannenberg voor hun verhalen en mooie herinneringen aan Amsterdamned. Ook een groot dank-je-wel aan het adres van Aart van Grootheest en Cor van Wijverden.

Sceen-it.com: de filmlocaties met handige GPS-locaties
Playlist Spotify met muziek uit Fantastische Filmlocaties
Facebook-groep Nederland Film Fans - beheer Aart van Grootheest
Het verhaal over de auto: Alfa Romeo Giulietta Sprint uit 1960 (bron Nielsgarage.nl)
Amsterdamned...het verhaal achter de stuntboten (bron Watersport tv online)
Rondleiding door Stadhuis Leiden
Rijksmuseum Amsterdam
De Bernissemolen in Geertvliet

Retrospectief van Dick Maas in Eye Filmmuseum (vanaf 16 januari 2026)

Gebruikte filmmuziek: Lois Lane - Amsterdamned (geschreven door C. Touber / geproduceerd door M. Hoogenboezem / copyright Polydor), Opening Titles en Main Theme van Amsterdamned (geschreven en uitgevoerd door Dick Maas / copyright Parachute Pictures), gebruikte themamuziek Motivated van Alex MakeMusic (Oleksandr Savochka) via Pixabay.

Kaart 
Kaart in Google Maps met alle filmlocaties van de beroemde speedbootachtervolging in Amsterdamned in juiste volgorde.

Ontdek de verhalen achter de schermen, bekijk prachtige afbeeldingen van de locaties en laat je inspireren door de magie van de filmwereld.

Wat was het weer een geweldig leuke aflevering met al die extra wetenswaardigheden die jij te weten bent gekomen!!!
Conny

Het is 26 september 1988.
Aangejaagd door het enorme   plezier dat ik eerder dat jaar had bij het zien van een nieuwe Nederlandse bioscoopfilm, ging ik dat jaar voor het eerst van m'n leven naar het Nederlands Film Festival in Utrecht.
Het werd een volle filmdag.
En aan het einde ervan kocht ik er een boek over het maken van die film die mij naar Utrecht had gedreven.
Een boek vol foto's over het maken van die film, bovendien gesigneerd door de regisseur zelf.
37 jaar pakte ik het boek er weer bij voor dit verhaal...
Je luistert naar Fantastische Filmlocaties, dé podcast over films en de locaties waar ze werden opgenomen.
Je gaat denk ik ook deze keer weer dingen horen die je nog niet wist,
over de film in deze aflevering,
over de mensen die hem maakte waarvan er 2 zelfs aan het woord komen,
én over de locaties waar hij werd opgenomen.
Door al die verhalen te bundelen hoop ik je ook duidelijk te maken waarom ik het zo leuk vind om filmlocaties te bezoeken.
Mijn naam is Jeroen Huijsdens en in deze aflevering gaan we naar onze hoofdstad voor een bijzondere aflevering over Amsterdamned.
 
Er is denk ik geen regisseur in Nederland aan wie we zo vaak denken als we het hebben over de Nederlandse films in de jaren 80 als Dick Maas.
Maker van De lift, Flodder én Amsterdamned.
In tegenstelling tot veel van zijn collega's wilde Dick Maas na de Filmacademie geen serieus drama maken, maar actiefilms, spannende films, films met humor.
En of hij daarin slaagde.
De lift was baanbrekend.
Flodder, een ongekend succes.
En Amsterdamned, liet zien dat een thriller vol spectaculaire stunts ook uit Nederland kon komen.
Amsterdamned was een film waarmee Dick Maas niet alleen Amsterdam op zijn kop zette, maar ook de rest van Nederland.
Met bijna een miljoen bezoekers en zelfs aandacht in de New York Post waren alle ogen gericht op de man die op 15 april 1951 in Heemstede werd geboren.
Een man die dus over enkele maanden 75 jaar gaat worden.
Samen met de aanstaande 40e verjaardag van de familie Flodder,
én de release van Amsterdamned 2 reden voor Eye Filmmuseum om vanaf januari 2026 een speciaal programma te wijden aan Dick Maas.
En dat Amsterdamned 2 vanaf 4 december in de Nederlandse bioscopen te zien is, is natuurlijk ook de reden waarom ik juist nu met een aflevering kom over die legendarische film uit '88.
En dus neem ik je zo mee naar de plekken waar de film van juni tot en met september 1987 werd gefilmd.
Én vertel ik je de verhalen over de totstandkoming.
Ik had dat natuurlijk dolgraag samen met Dick Maas gedaan.
Maar hij was - en dat begrijp ik - te druk met de laatste loodjes van de nieuwe film.
Gelukkig kon ik een beroep doen op twee mensen die destijds nauw betrokken waren bij het filmen op en rond de Amsterdamse grachten.
Dat waren locatiemanager Tanja Storm en public affairs manager Joep Bannenberg,
alhoewel Joep -zo zal straks blijken - ook zijn steentje bijdroeg als locatiemanager.
Maar voordat ik hen zo voor de eerste keer aan het woord laat, even terug naar de basis.
Amsterdamned gaat over politierechercheur Erik Visser die de moordenaar moet zien te ontmaskeren die Amsterdam teistert door zijn slachtoffers aan te vallen vanuit de welbekende en over het algemeen zeer geliefde Amsterdamse grachten...
Het is ook werkelijk grotendeels Amsterdam dat de klok slaan in deze film met die werkelijk briljante titel.
Maar toch mogen ook Heemstede, Leiden, het zuidhollandse Geertvliet en Utrecht dienstdoen als Amsterdam.
Over Utrecht - waar maar een kort stukje van de beroemde speedbootachtervolging werd gefilmd - en Heemstede kom ik straks nog te spreken.
Maar Leiden kan ik gelijk uitleggen.
Daar werd niet op en in de grachten gefilmd, maar in de kamer van de burgemeester.
De burgemeester - gespeeld door Jules Croiset - roept de politiechef - vertolkt door Lou Landré - er ter verantwoording als de moordenaar weer een keer heeft toegeslagen.
Het is best bijzonder dat juist dat in Leiden werd gedraaid.
Maar als je de kamer ziet, dan moet je toegeven dat ie er wel echt prachtig uitziet.
Heel burgemeesterlijk!
Kijk maar eens bij de foto's in de shownotes op mijn website.
Het is natuurlijk wel begrijpelijk dat ze het kunstwerk op de achtergrond hebben vervangen door een schets van Amsterdam.
Want normaal gesproken hangt er in die kamer een van hout gemaakt kunstwerk naar een ontwerp van de beroemde kunstenaar Escher.
En daarop, is Leiden te zien...

Voordat ik zo verder ga met de filmlocaties van Amsterdamned,
en mijn gewaardeerde gasten aan het woord laat,
wil ik eerst nog even weer even terug in de tijd.
Naar de oorsprong van Amsterdamned.
Ook dat kan ik eigenlijk niet doen zonder iemand bij je te introduceren.
Kijk, over Amsterdamned verscheen in 1988 dat heerlijke fotoboek.
En in 2017 bracht Dick Maas het boek uit Buurman wat doet u nu?
Maar naast deze bronnen, interviews en wat ander beeldmateriaal kon ik niet vinden wat ik zocht over dat prille begin van het project.
Tot ik een beroep kon doen op de geweldige kennis van Aa rt van Grootheest.
Aart verkeert al langere tijd in het Dick Maas universum omdat hij bezig is met een boek over 40 jaar Flodder dat volgend jaar verschijnt.
En Aart beschikt over werkelijk heel interessant bronnenmateriaal.
Dankzij Aart zag ik bijvoorbeeld de allereerste notitie die Dick Maas ooit maakte over Amsterdamned.
Maas baseerde zijn idee voor de film op een krantenartikel dat begin september 1985 verscheen.
Het ging over de ontsnapping van twee criminelen uit de Bijlmerbajes.
Ze kregen daarbij hulp van een duiker.
Dat deed de radertjes bij Dick Maas blijkbaar flink draaien,
want de allereerste notitie begint met de zin: "Killer in duikerspak waart door de grachten van Amsterdam."
Slechts twee maanden later - in november 1985 - zette Maas een punt achter de eerste versie van het script van Amsterdamned.
'85 was sowieso een hele bijzondere periode voor Dick Maas want hij verzon dat jaar feitelijk zijn twee grootste hits.
In de zomer van 1985 had hij Flodder bedacht.
Het script daarvan was klaar in oktober van dat jaar.
Maar een maand later lag ook Amsterdamned er al.
In het najaar van 85 werd besloten om te beginnen met Flodder.
Waarna Amsterdamned aan de beurt zou komen.
Dat besluit viel bij productiemaatschappij First Floor Features,
het samenwerkingsverband van Laurens Geels, Robert Swaab en Dick Maas dat in maart 1984 werd opgericht.
Die samenwerking was bedoeld om films te maken.
Het bestond naast Elevator Projects om videoclips voor de Golden Earring te kunnen maken en om geld te verdienen met reclamefilms.
Toch was niet Flodder, maar Abel van Alex van Warmerdam de eerste speelfilm van First Floor Features, wat weer te begrijpen was omdat Laurens Geels oorspronkelijk uit de hoek van Orkater kwam, de theatergroep van Van Warmerdam.
Over het wel en wee van een van Nederlands meeste bijzondere productiemaatschappijen First Floor Features valt denk ik een hele podcastserie te maken.
Maar ik beperk mij maar even tot de opmerking dat het een bedrijf was met hele grote ambities.
Ambities die helaas niet allemaal gerealiseerd konden worden, zoals het Dick Maas-project Missing Diaries, een soort mix van Indiana Jones en Kuifje.
Maar First Floor Features leverde wel de filmklassiekers Abel, Flodder, Amsterdamned en Karakter op.
Al was die laatste - zo blijft iedereen keer op keer benadrukken - wel echt het liefdesproject van producent Laurens Geels.

Maar goed, laat mij weer eens even terugkeren naar de zomer van 1987.
De zomer van Amsterdamned in Amsterdam.
Of nee, laat ik nou eerst de twee gasten eens even aan het woord laten.
Zoals gezegd locatiemanager Tanja Storm en public affairs manager Joep Bannenberg.
En laat ik eens even beginnen met hoe Tanja na 38 jaar terugkijkt op die draaiperiode van Amsterdamned.

Joep Bannenberg zat niet in het team dat al aan Flodder had meegewerkt, maar hij werd gevraagd mee te doen omdat de monsterproductie wel wat extra handjes kon gebruiken...

Om even uit te leggen aan de mensen voor wie film maken geen dagelijkse kost is.
Als het gaat om het gebruik van filmlocaties, heb je over het algemeen genomen de functie van locatiescout en die van locatiemanager.
Over het algemeen zijn het de scouts die de plekken zoeken waar een film opgenomen kan worden.
Ze leggen die kortgezegd voor aan de regisseur of het past wat hij in zijn hoofd heeft.
Die locaties moeten natuurlijk aan tal van voorwaarden voldoen.
De locatiemanager moet ervoor zorgen dat er op die plekken ook echt gedraaid kan worden.
Dat betekent vergunningen, dat betekent  buurtbewoners informeren en mensen vragen om medewerking bijvoorbeeld als je bepaalde huizen wilt gebruiken.
In het geval van Amsterdamned gold...

Maar dan ben je er niet, want je moet natuurlijk ook de gemeente en de verschillende diensten daar meekrijgen...

Ook Joep benadrukte direct in ons gesprek hoe belangrijk die samenwerking was.
En ook waar dat toe leidde...

En dat is een leuk voorbeeld want daarmee zijn we direct bij het begin van de film.
Als het eerste slachtoffer - een prostituee op de wallen - wordt geïntroduceerd.
Het is bij de Groenburgwal nummer 69 dat we haar bij haar werk zien vertrekken en in een taxi zien stappen.
Dat is in werkelijkheid nog een flink ritje, want de nogal onvriendelijke taxichauffeur gooit haar uit de taxi op de kruising van Prinseneiland en de Galgenstraat, vlakbij de overigens hele mooie Sloterdijkbrug.
Dat is ook de brug waar de zwerfster zich aan vastklampt als ze ziet hoe een monster de vrouw het water insleept, of zoals ze later tegen politierechercheur Erik Visser zal zeggen...

De getuigenis legt de zwerfster af op de plek waar het eerste slachtoffer wordt gevonden: hangend aan de brug op de Reguliersgracht ter hoogte van de Keizersgracht.
En dat is een scene die iedereen die Amsterdamned ooit heeft gezien zich natuurlijk wel herinnert.
Het lijk dat bloedend over de rondvaartboot wordt gesleept - omdat de kapitein niet snel genoeg kan remmen - en dan vervolgens door het dakluik valt terwijl de kinderen en nonnen aan boord zich een ongeluk gillen.
Kijk, zo begin je een goede thriller!
Het is trouwens prachtig werk van actrice Barbara Martijn, van special effects specialist Sjoerd Didden, die de met bloed besmeerde dummy maakte, én van editor Hans van Dongen die de shots zo aan elkaar plakte dat het angstaanjagend is.

Nog even terug in de tijd naar het moment dat er van filmen van Amsterdamned nog geen sprake was.
Ik heb het over het midden van de jaren 80.
Maas schreef volgens de informatie van Aart van Grootheest in totaal 3 versies van het script van Amsterdamned.
De eerste dus in het najaar van 85, de tweede versie was klaar in april 87 en de derde waarschijnlijk ergens vlak voor de opnamen in juni 87.
We weten ook dat Maas eerst aan Flodder begon en toen direct daarna doorging met de voorbereidingen van Amsterdamned.
Toen hij daar middenin zat, kwam er een telefoontje uit Hollywood.
Maas werd gevraagd of hij de regie op zich wilde nemen van het vierde deel van Nightmare On Elmstreet-reeks.
Maar omdat hij al bezig was met Amsterdamned moest Maas naar eigen zeggen - 'helaas' - afzeggen.
Elmstreet 4 zou daarna worden geregisseerd door Renny Harlin die kort daarna Die Hard 2 en Cliffhanger zou maken…
Dus wat zou er nou zijn gebeurd als...?
Ik weet het, dat kun je niet zo stellen.
Maar goed, Dick Maas ging dus door met de voorbereidingen,
en de productie van Amsterdamned werd gepland voor een start op 7 juni 1987.
De opnamen zouden trouwens duren tot en met eind september 87.
Volgens wandelende encyclopedie Aart van Grootheest zou het zijn gegaan om precies 80 draaidagen.
En als Aart het zegt, dan dat geloof ik dat wel...

In de montage maakte editor Hans van Dongen een mooie overgang van de scene bij de gracht waar het eerste slachtoffer wordt aangetroffen naar de introductie van Huub Stapel als rechercheur Erik Visser.
Die komt namelijk boven water in zijn bad in zijn appartement in Amsterdam.
Dat hele appartement werd in een studio gebouwd.
Maar niet nadat wel werd geprobeerd om een echt appartement te regelen.
Dat weten we omdat er in de voorbereidingsfase een krantenadvertentie werd geplaatst.
Daarin werd gevraagd om een penthouse of zolder-etage als locatie voor de nieuwe speelfilm van Dick Maas.
Dat appartement werd uiteindelijk gebouwd in Studio Jarmuiden in Amsterdam.
Dat was naast Studio Leonard Lang in Duivendrecht de studioruimte waar voor Amsterdamned werd gedraaid.
In Studio Leonard Lang werd trouwens onder meer het rioolstelsel gebouwd.
Dat werd gebruikt voor de scene waarin Erik Visser in het riool achter de moordenaar aangaat, maar nou loop ik heel erg op de zaken vooruit.
Eerst eens even naar het moment en de plekken waar de andere slachtoffers vallen.
Dat zijn eerst twee milieuactivisten die op het IJ onderzoek doen naar de lozing van giftige stoffen.
Dat alles werd gefilmd ter hoogte van waar nu de chemische fabriek Ketjen zit in Amsterdam Noord.
En de lijken worden de volgende dag gevonden op datzelfde bedrijfsterrein.
Het is een locatie waar je als bezoeker ook nu nog steeds niet kunt komen.
Leuker zijn dan ook de locaties van het daaropvolgende slachtoffer: de soldate van het Leger des Heils.
Zij begint met collecteren in een Mexicaans restaurant met de prachtige naam Margaritas Cantina.
Dat werd echter gefilmd in restaurant Rumrummers op de Westermarkt in Amsterdam.
Maar dat is inmiddels allang weer van eigenaar veranderd.
Tegenwoordig vind je er het restaurant Pancakes.
Als je trouwens goed oplet bij die ene scène zie je een van de zangeressen van Lois Lane als serveerster in beeld komen.
Op de popgroep kom ik straks zeker nog terug.
De soldate van het Leger des Heils verlaat het restaurant en dan zijn we opeens op de Leidsekade aan de achterkant van Holland Casino.
Maar daar is ze niet lang, want de ontmoeting met twee agenten daarna vindt plaats aan de andere kant van het centrum, in de Sint Jacobdwarsstraat.
Kort daarna gaat mis met haar aan de Krom Boomssloot, zo ongeveer ter hoogte van nummer 3.
Want daar wordt ze door de moordenaar het water in gesleurd.
Haar lijk wordt de volgende dag gevonden in het water bij de Grimburgwal, vlak bij de Universiteit van Amsterdam waar ik nog menig studiejaar heb doorgebracht.
En al wel met film bezig was, maar niet met het bezoeken van filmlocaties.
Laat ik - nu ik toch zo lekker bezig ben - maar gelijk het volgende slachtoffer even benoemen.
Dat is actrice Leontien Ruyters, die later nog heel bekend zou worden.
Zij denkt onschuldig en relaxed in de Amsterdamse gracht te kunnen dobberen in haar plastic bootje.
Maar de moordenaar denkt daar heel anders over, en gebruikt zijn duikersmes om - nou ja, je weet het wel....
Leontien komt aan haar einde in de Brouwersgracht, ter hoogte van nummer 124.
Het leuke is dat de woonboot die voor de scene werd gebruikt, er zeker nog tot 2014 is blijven liggen.
Dat weten we dankzij Google Maps waarop de boot nog steeds te herkennen is.
Er waren 20 plastic bootjes nodig om de scene erop te krijgen.
Er werd met een speciale houten bekisting gewerkt om de hand van de moordenaar met de mes te kunnen laten doen wat Dick Maas voor ogen had.
De volgende slachtoffers zijn acteur Pieter Lutz - die zijn Kajuitbootje naar de bodem van de Amstel ziet verdwijnen met hem aan boord - én acteur Wim Zomer die de volgende dag onder water onderzoek gaat doen.
Die scene werd gedraaid op de Amstel ter hoogte van de Sarphatikade,
en in het Sportfondsenbad West dat overigens in 2006 werd afgebroken.
Het is vooral het onderwaterdeel van de scene die bij mij onmiddellijk herinneringen oproept aan Jaws, en het lijk dat daarin opeens opduikt...
Amsterdamned doet mij trouwens op meerdere momenten aan Jaws denken.
Zeker als je de Point of View in de film in gedachte neemt.
Het zijn de momenten waarop we door de ogen van de moordenaar kijken, net zoals we dat in Jaws doen via de ogen van de haai...

Direct na de scene op de Amstel wordt de achtervolging ingezet op de moordenaar.
Die begeeft zich onder water naar de Amstelsluizen ter hoogte van Carré.
Het is een heel mooi stuk Amsterdam met de prachtige Magere Brug op de achtergrond.
De politie denkt de moordenaar te pakken te hebben en laat de sluis leeglopen.
Maar in werkelijkheid werd dat anders gedaan.
Volgens Tanja Storm en Joep Bannenberg was dat wel een mooi staaltje film maken...

Kijk, dat is het mooie van film. 
Het is soms echt anders dan je denkt.

Het is - denk ik - tijd om de focus eens even te verleggen naar de cast van Amsterdamned.
Van meet af aan stond al vast dat Huub Stapel de rol van rechercheur Erik Visser zou spelen.
Dat bevestigt casting director Dorna van Rouveroy ook in het boek over Amsterdamned.
Van Rouveroy - die ook echt even genoemd moet worden - kende Dick Maas al van de Filmacademie en werkte ook mee aan Flodder.
Voor de rol van Laura werden onder meer actrice Yvonne Valkenburg en Inge Ipenburg gecast - die we trouwens wel op de rondvaartboot in het begin zien als gids.
Maar al snel werd duidelijk dat Monique van de Ven de rol van Laura moest spelen.
Voor de rol van psychiater Ruijsdael kwam onder meer Pierre Bokma auditie doen.
De rol ging uiteindelijk naar Hidde Maas.
Leuk om te vermelden is dat Bart de Graaff - je weet wel van BNN - nog werd overwogen voor de rol van Willy, het schoolvriendje van de dochter van Erik Visser.
De rol van de dochter werd gespeeld door actrice Tatum Dagelet.
Amsterdamned is bij mijn weten de enige speelfilm waarin zowel zij als haar vader Hans Dagelet te zien is.
Ze delen geen scene, maar vader Hans speelt in de Amsterdamned de eerste serieuze verdachte die in beeld komt.
En die verantwoordelijk is voor de eerste grote achtervolging in de film.
Die eindigt na een race op de grachten bij de uit 1935 daterende Mariniersbrug vlakbij het Scheepvaartsmuseum.
De motorrijder probeert net als The Blues Brothers in de gelijknamige film over een openstaande brug te komen, maar in Amsterdamned lukt niet wat The Blues Brothers wel lukt.
De motor komt vast te zitten.
Waarop de aangesnelde rechercheur Erik Visser onderaan de brug nog gevat zegt..

Dat was nog een leuke actie die stuntman Stuart Clark onder leiding van stuntcoördinator Dickey Beer daar bij de Dijksgracht moest uitvoeren.
En daarmee heb ik opnieuw wat namen laten vallen die wat mij betreft wel even in de spotlight mogen...
Dickey Beer komt straks nog een keer ter sprake.

Ik onderbreek de podcast hier weer even voor een boodschap.
Fantastische Filmlocaties heeft een samenwerking met Pathé Thuis.
Pathé Thuis heeft meer dan 6000 films in huis die je kunt huren of kunt kopen,
en waarvoor je geen abonnement nodig hebt.
Ga gewoon naar pathethuis.nl.
Als jij nou kans wilt maken om gratis naar een film te kijken bij Pathé Thuis, dan moet je nu even goed opletten.
Het enige wat je hoeft te doen is antwoord geven op de volgende vraag:
Noem de titel van de film waarmee Dick Maas doorbrak bij het grote publiek.
Stuur het antwoord op naar het mailadres info@fantastischefilmlocaties.nl
Onder alle goede inzendingen verloot ik een paar Pathé Thuis vouchers.

Als ik zo op mijn klokje kijk, zie ik dat de tijd voorbijvliegt en ik wil je nog zoveel meer vertellen...
Laat ik daarom toch maar even snel wat interessante filmlocaties benoemen.
Te beginnen met het Rijksmuseum waar Erik Laura komt opzoeken als zij voor De Nachtwacht staat en een groep Japanse toeristen toespreekt.
De eregalerij in het fantastische museum waar regisseur Dick Maas, cameraman Marc Felperlaan en hun team op 15 juni 1987 mochten filmen ziet er tegenwoordig heel anders uit.
Maar er zat dan ook een omvangrijke renovatie tussen het moment van filmen en nu.
Een andere geinige locatie is de Molen waar Erik en Laura na de Rijksmuseum-scene gaan uit eten.
Dat is helemaal niet in Amsterdam, maar in het Zuidhollandse Geertvliet bij de Bernissemolen.
Er zaten jarenlang echt verschillende restaurants in de Molen, maar nu niet meer...
Andere locaties die genoemd moeten worden zijn Watersportcentrum De Duikelaar aan de Sloterplas in Amsterdam West waar Erik Visser onderzoek gaat doen en Laura in haar duikuitrusting uit het water ziet komen,
en Jachthaven De Koenen bij het Amsterdamse Bos waar de grote achtervolging met de speedboten begin.
Leuk vind ik ook dat er werd gedraaid aan de Vismarkt 21 in Utrecht.
Nee, dat is niet de scene door de grachten, maar het is het moment nog redelijk aan het begin van de film als Erik op weg is naar zijn werk,.
Hij komt vast te staan op de Gracht - in Utrecht dus.
Hij is getuige van een overval op de bakkerij en besluit in te grijpen, waarop de bakker de typisch Amsterdamse reactie geeft...

In de winkel zit tegenwoordig een filiaal van koffie- en theewinkel Simon Levelt.
Toen ik het met Tanja Storm en Joep Bannenberg over die vrij korte scene had,
waarbij ik mij afvroeg waarom juist dat in Utrecht was gefilmd,
grepen zij het aan om iets over de werkmethode van Dick Maas uit te leggen...

Dat hele stuk film aan het begin waarbij we Erik Visser door Amsterdam - en dus ook Utrecht - zien rijden - is een mooi moment om even stil te staan bij de prachtige auto van Erik Visser.
Dat is een donkergrijze Alfa Romeo Giulietta Sprint uit 1960.
Voor mij is het gebruik van de auto een vette knipoog naar James Bond en zijn Aston Martin, maar dat even ter zijde.
Die ene Alfa Romeo uit Amsterdamned bevindt zich nog altijd in Nederland, als ik het goed heb.
Op de website NielsGarage.nl - de link staat bij de shownotes - is een leuk artikel te vinden.
Het vertelt hoe liefhebber Mark Vianen in 2019 dankzij eigenaar René van Loon oog in oog kwam te staan met de auto waar hij in zijn jeugd verliefd op werd.
Van het karakteristieke geluid van de Alfa Romeo Giulietta maak ik maar even een bruggetje naar het geluid van de film.
En dan in het bijzonder de filmmuziek...

Toch knap hè dat je met die ene aanslag en het effect erachter een film van zo'n iconische en herkenbaar geluid kunt voorzien...
Dick Maas schreef niet alleen het scenario, maar ook de score voor Amsterdamned.
En dat leidde tot muziek die bij een hele generatie direct herinneringen boven water haalt...

Dick Maas maakte aan het begin van zijn carrière verschillende videoclips voor The Golden Earring, waaronder die van Twilight Zone en When the Lady Smiles.
Het was dan ook niet zo vreemd dat de band werd gevraagd een song te schijven voor Amsterdamned.
Dat resulteerde in het nummer My Killer My Shadow.
Het werd alleen nooit gebruikt voor de film .
Dick Maas koos uiteindelijk voor het gelijknamige nummer van de band Lois Lane.

Het nummer werd geschreven door Tijn Touber van de popgroep.
Je hoorde Susan en Monique Klemann, waarover ik je daarstraks al vertelde dat zij die dus ook nog kort te zien is in de film als serveerster...

Voordat ik zo ga beginnen aan het verhaal over wat toch wel het hoogtepunt van de film mag worden genoemd - de speedbootrace - wil ik nog even stil staan bij de filmlocatie in Heemstede.
Omdat het verhaal zoals Tanja Storm dat vertelde, zo mooi anekdotisch samenvat wat er bij locatiemanagement komt kijken...
Heemstede is de plek waar het huis te vinden is van psychiater Martin Ruijsdael gespeeld door Hidde Maas.
Het is huis langs het water met een ruimte voor een boot.

En dan is er niet 1 locatie, maar 1 deel van de film waar ik het echt over moet hebben:
de beroemde speedbootachtervolging door de Amsterdamse grachten.
Iets dat we in 2017 nog eens overgedaan zagen worden door Samuel L Jackson en Ryan Reynolds in de film The Hitman's Bodyguard.
En dan te bedenken dat het bij Amsterdamned ook niet de eerste keer was.
Want wie zich maar een beetje verdiept in de films die allemaal in Amsterdam werden opgenomen, die stuit op de film Puppet on a Chain uit 1970.
Het is die film - gebaseerd op het gelijknamige boek van Allister McClean - dat we voor de eerste keer een spectaculaire speedbootachtervolging in Amsterdam zien.
Waarbij nota bene ook een gele speedboot betrokken is.
Het kan niet anders of Dick Maas moet na het zien van die film gedacht hebben: dat kan ik ook en dan nog spectaculairder.
De reactie dat ze bij Puppet on a Chain alleen vanaf de kades en op de bruggen zouden zijn gefilmd klopt niet, want ook daar werd op het water gefilmd.
Zoals je zelf kunt zien als je de film terugkijkt.
Hoe dan ook, ook Tanja en Joep waren niet bekend met Puppet on a Chain toen zij in 87 aan Amsterdamned werkten...

Het is de combinatie van de humor én de actie die volgens Tanja en Joep van een film een echte Dick Maasfilm maken.
En die humor is volgens Tanja ook terug te zien in de scenes waarin bekenden een rolletje kregen in de film...

En dan weet nog niet eens iedereen dat ook schrijver Simon Carmiggelt eventjes in de film te zien is.
Iets waar Dick Maas zelf ook pas na de opnamen achterkwam.
Carmiggelt zit namelijk op een bankje als Erik Visser met zijn auto rechtsaf slaat als hij net het Rijksmuseum achter zich heeft gelaten...
Een onbedoelde cameo noemen we dat dan maar !
Carmiggelt overleed trouwens op 30 november 1987 toen Amsterdamned nog moest uitkomen...

En dan nog even over Utrecht.
Nee, laat ik eerst nog even stil staan bij een werkelijk geweldig verhaal van Joep Bannenberg.
Voordat de achtervolging zich qua locatie naar Utrecht verplaatst,
is er nog een scene op de Reguliersgracht bij de kruising met de Kerkstraat.
Ik hoef denk alleen maar te zeggen: 'draaiorgel', en je weet waarschijnlijk al genoeg.
Het is de scene dat twee politiemannen die op de grachten achter de speedboten aanracen dwars door een Amsterdams draaiorgel rijden.
Die stunt moest goed voorbereid worden want van de speciaal gemaakte voorkant van het nagemaakte orgel lagen er niet meerdere op voorraad.
Nou Joep vertel het verhaal zelf maar...

Ik vind dit weer zo'n fantastisch verhaal.
Des te leuker omdat ik de indruk had dat Joep er jarenlang niet aan had gedacht en het verhaal nu al pratende weer bij hem naar boven kwam.
Echt zo grappig!

En dan nu echt naar Utrecht.
Er regelmatig geroepen dat de speedbootachtervolging in Utrecht is gefilmd.
En het is een leuk onderdeel ervan, dat geef ik onmiddellijk toe, maar het is slechts 31 seconden in een achtervolging die in totaal 7 minuten duurt.
Een achtervolging die eindigt bij de zogenaamde ingang van het riool.
Die ingang werd speciaal gemaakt en neergezet bij het Oosterdok wat weer vlak bij de ingang van de IJtunnel is.
Maar Utrecht dus.
Daar werd gefilmd op twee plekken aan de Oudegracht.
Het eerste is deel is direct in de bocht ter hoogte van de Winkel van Sinkel.
Direct gevolgd door het deel bij terras aan het water ter hoogte van restaurant Oudaen.
Het is de plek waar de boten de kade opvliegen...
Wacht, ik laat Tanja Storm het verhaal gewoon even vertellen waarom er voor Utrecht werd gekozen...

Er is trouwens nog een scene in Utrecht gedraaid.
Een nachtscene.
Als twee politieagenten te water de grachten afzoeken,
en een van hen de moordenaar denkt te horen.
Dat werd gedraaid ook bij oudegracht gefilmd, op het water bij de Stadhuisbrug!
"Prettig kerstfeest!"
De echt fans weten dan wat ik bedoel!
-
Een van de betere onderdelen van de achtervolging is als Erik Visser door de moordenaar overboord wordt geslagen en aan een touw achter zijn speedboot komt te hangen.
Het is ongelooflijk spectaculair gefilmd met de hulp van stunt coördinator Dickey Beer én Huub Stapel die een deel van de stunt zelf deed.
Daar heeft hij denk ik tot op de dag van vandaag spijt van.
Want de stunt ging mis.
Dat gebeurde bij de kruising van de Groenburgwal en de Raamgracht.
Luister maar naar Tanja...

Op een slimme manier werd vervolgens om de blessure van hoofdrolspeler Huub Stapel heen gewerkt.
En de pijn in zijn lijf heeft Stapel blijkbaar niet anders doen denken over het vervolg want volgens de verhalen is hij zelf begonnen over een vervolg  bij Dick Maas.
Dit is ook het moment om het nog even te hebben over de speedboten.
Uit onderzoek van Watersport TV inmiddels wel weer wat jaren geleden, kwam naar voren dat er in totaal vier zwarte en twee gele speedboten van het type Shakespeare werd geregeld.
De boten kwamen naar Nederland via de gebroeders Co en Wim Visch uit Warmond die destijds importeur waren van het merk.
Zij maakten de deal dat ze de boten na de opnamen mochten verkopen.
Er waren volgens hen genoeg liefhebbers.
Een van de gele boten werd door de verslaggever van Watersport TV, Eric van Straten, uiteindelijk gevonden in Hattem.
Op een koperen plaatje op het dashboard van die boot stond de tekst:
"Specially made for Dick Maas for his new film Amsterdamned Holland 1988."
Een link naar dat artikel staat natuurlijk weer bij de shownotes op de website.
Daar houdt dit verhaal niet op.
Want kort na het verschijnen van het nieuws dat Amsterdamned 2 gemaakt zou worden, kwam er bij de redactie van Holland Film Nieuws - waar ik toen nog bij betrokken was   - een bericht binnen van een lezer.
Zij attendeerde ons erop dat ze de persoon kende die eigenaar was van een van de oorspronkelijke zwarte speedboten uit Amsterdamned.
Dat liet ik mij geen twee keer zeggen.
Dus zocht ik contact.
Deze Cor van Wijverden uit Sliedrecht bevestigde mij dat hij de boot inderdaad kort na de film had gekocht en dat hij hem inderdaad nog steeds had.
Het bewijs van echtheid?
Ook op Cor zijn boot zit dat koperen plaatje met die speciale tekst.
Hij stuurde me ook een foto van de boot.
Toen ik hem vroeg of hij er ooit mee door de Amsterdamse grachten is geweest, beaamde Cor dat.
En, zei ik hem geen problemen met de waterpolitie vanwege een te hoge snelheid?
"Ja, ik ben wel een keer aangehouden, maar toen ik het uitlegde, kwam ik met een waarschuwing weg."
Mooi verhaal Cor!

Terug naar de film.
Het hoogtepunt van de achtervolging vindt natuurlijk  plaats op de kruising van de Leidsegracht en de Keizersgracht.
Het is het moment dat de boten over de Keizersgracht komen aanscheuren,
en de moordenaar in zijn zwarte speedboot ziet hoe een boot met daarop een orkest de doorgang verspert.

Het orkest wordt aangevoerd - en hij is al genoemd - door regisseur Bert Haanstra.
Die nota bene nog de muziek uit zijn eigen film Fanfare speelt.
Het is een geweldige knipoog van Dick Maas naar de legendarische Nederlandse filmregisseur.
De moordenaar bedenkt zich geen moment en besluit de sprong te wagen.
Hij gebruikt een halfgezonken woonboot als schans en vliegt over straat de Leidsegracht in.
Spectaculairder krijg je het natuurlijk niet!
De sprong zelf werd in verschillende delen opgenomen.
Bij het laatste deel werd een hogedruk-kanon gebruik om de boot in de Leidsegracht te laten landen.
De stunt was zo indrukwekkend dat er zelfs in august 87 in de Verenigde Staten in de New York Post over werd geschreven.
Kijk maar bij de shownotes op de website.

Amsterdamned ging vanaf 11 februari 1988 in de Nederlandse bioscopen draaien.
De slimme - door de gehele productie heen verweven - promotiecampagne bleek effect te hebben.
Het publiek kwam massaal op de film af.
Het resulteerde in bijna 1 miljoen bioscoopbezoekers.
Maar ja, er moest ook een productiebudget van 5,9 gulden worden terugverdiend.
Om je trouwens even een idee te geven:
1988 was het jaar dat Dirty Dancing bovenaan de bioscooplijst stond, gevolgd door Fatal Attraction.
In de top 10 dat jaar stonden ook Coming to America, The Last Emperor en The Embearable Lightness of Being.
Maar op nummer drie stond wel mooi Amsterdamned.
In 1983 en '87 kreeg Dick Maas nog een Goud Kalf voor de regie van De lift en Flodder.
Maar Amsterdamned viel in 1988 buiten de prijzen.
Na het succes van Amsterdamned speelde Dick Maas nog enige tijd met het idee om een vervolg te maken over moorden in het Rotterdamse havengebied.
De film zou Rotterdoom moeten gaan heten, maar hij kwam nimmer van de grond.
Het idee kwam niet verder dan 8 regels.
In 2021 verscheen wel het eerste van in totaal 3 boeken die Dick Maas schreef onder de titel Amsterdamned.
In alle drie de boeken was er een hoofdrol weggelegd voor politierechercheur Erik Visser.
En toen was daar in 2023 opeens de bevestiging dat er na al die jaren toch echt een vervolg zou komen op Amsterdamned.
Amsterdamned 2 gaat vanaf 4 december in de bioscoop draaien.

Ik liet je daarstraks achter bij de filmlocatie op de Leidsegracht.
Na de sprong met de boot weet de moordenaar weet te ontsnappen.
Hij denkt te zijn ontkomen aan zijn achtervolger.
Totdat er plotseling een tankboot opduikt die hij te laat ziet.
Het leidt tot een ontploffing in het centrum van Amsterdam die zijn gelijke niet kent.
Het werd allemaal gefilmd in het Open Havenfront bij de tunnel van de Schreirtoren In Amsterdam.
Het levert tegelijk het laatste mooie verhaal op van een van mijn gasten in deze podcast.

En ik denk echt dat het vandaag de dag niet meer mogelijk zou zijn om zo'n stunt vorm te geven.
Met dit verhaal kom ik langzaam maar zeker aan het einde van deze aflevering.
Deze keer geen: er is nog 1 locatie waar ik je naar toe wil nemen.
Alhoewel ik mij besef dat ik echt niet álle locaties heb behandeld.
Er is tot slot nog wel 1 ding waar ik je hopelijk een plezier mee kan doen.
Ter voorbereiding op deze podcast ben ik enkele weken geleden op een mooie nazomerdag naar Amsterdam gegaan.
Daar heb ik bij het Centraal Station een OV fiets gehuurd waarop ik tijdens een werkelijk stralende dag door Amsterdam ben gegaan, langs een heleboel filmlocaties van Amsterdamned.
Nou kan ik sowieso iedereen aanraden een keer een fietstocht door Amsterdam te ondernemen.
Want ondanks de drukte is het echt zo fantastisch om er over de grachten te fietsen!
En zeker als je dat doet met een leuke route langs de filmlocaties van Amsterdamned op je telefoon.
Op mijn website fantastischefilmlocaties.nl staat op de pagina van Amsterdamned een kaartje van Google Maps.
Ik heb daarop de hele speedbootrace in de juiste filmvolgorde helemaal uitgewerkt.
Voor het geval je Amsterdam een keer op een andere manier en met een andere blik wilt bezoeken...

Dat was 'm dan weer. 
Je luisterde naar een aflevering van Fantastische Filmlocaties.
Mijn naam is Jeroen Huijsdens.
Alle informatie uit deze aflevering staat zoals gebruikelijk weer in de shownotes op de website fantastischefilmlocaties.nl.
Een speciaal dank-je-wel gaat uit naar Tanja Storm en Joep Bannenberg voor hun verhalen en mooie herinneringen aan Amsterdamned.
En natuurlijk is er ook een groot dank je wel is er voor Aart van Grootheest die mij hielp aan enkele geweldige filmfeiten en elke keer weer bereikbaar was.
En ik meld het nog maar een keer:
Pathé Thuis is partner van deze podcast.
Ze hebben er meer dan 6000 films in huis die je kunt huren of kunt kopen,
en waarvoor je geen abonnement nodig hebt.
Ga gewoon naar pathethuis.nl.
Als jij nou kans wilt maken om gratis naar een film te kijken bij Pathé Thuis, dan moet je nu even goed opletten.
Het enige wat je hoeft te doen is antwoord geven op de volgende vraag:
Noem de titel van de film waarmee Dick Maas doorbrak bij het grote publiek.
Stuur het antwoord op naar het mailadres info@fantastischefilmlocaties.nl
Onder alle goede inzendingen verloot ik een paar Pathé Thuis vouchers.

Normaal gesproken zou ik nu zeggen: ontzettend bedankt voor het luisteren.
Maar.... voor de echte fans, voor degene die trouw zijn blijven luisteren tot het einde, heb ik toch nog één mooi verhaal, één mooie uitsmijter.
En die kwam van Joep Bannenberg, die tegen het einde van ons gesprek zei: Jeroen, zeg ik weet niet of je dit wel wilt gebruiken in je podcast, maar ik heb nog een anekdote die ik wel kan vertellen.
Nou graag!
Dus Joep, het woord is nog één keer aan jou:

En dat was 'm echt deze aflevering van Fantastische Filmlocaties over Amsterdamned.
Als je de film door mijn verhaal weer gaat terugkijken:
heel veel plezier!
En als je binnenkort naar het langverwachte vervolg in de bioscoop gaat zeg ik ook
geniet ervan!
Wat de podcast betreft: tot de volgende keer!